Miasto goszczące MPPK - Toruń

Mimo, iż Toruń często kojarzony jest przede wszystkim z Mikołajem Kopernikiem, piernikami oraz żużlem, jego największą zaletą jest jego historia, a ta sięga aż XIII wieku. Może zatem warto przyjrzeć się trochę bliżej temu miastu oraz jego historii.

Jakub Michalski
Jakub Michalski

Wiadomości ogólne:

Dewiza miasta: "Durabo" (przetrwam)
Założono: 9000 lat przed naszą erą
Prawa miejskie: od roku 1233
Powierzchnia: 115,72 kilometrów kwadratowych
Liczba ludności: około 207 tysięcy
Prezydent miasta: Michał Zaleski

Historia miasta:

Toruń położony jest na prawym brzegu Wisły, na granicy ziemi chełmińskiej i Kujaw. Umiejscowienie Torunia w tym miejscu nie było bez znaczenia, a uzasadnione było dogodnymi warunkami naturalnymi. Bliskie sąsiedztwo rzeki Wisły, spełniającej wówczas w tej części Europy rolę głównego wodnego szlaku komunikacyjnego wpływało znacząco na rozwój osady. Na przełomie XII i XIII wieku, ziemie te należały do kasztelanii księstwa mazowieckiego, które w tym okresie były terenem ekspansji plemion pruskich.

Powstanie Torunia datuje się na rok 1233 - data założenia osady Stary Toruń, która mieści się kilka kilometrów od miasta. Rok 1233 to również wystosowanie przez Konrada Mazowieckiego wezwania, na które przybyli Krzyżacy aby pomóc w walce z Prusami. Przenosiny Torunia na obecne miejsce datuje się na 1236 rok. W latach tych założono klasztor Franciszkanów z kościołem Najświętszej Maryi Panny. W kościele tym w roku 1243 odbył się synod, na którym państwo krzyżackie podzielono na biskupstwa. Rok 1260 to dla Torunia okres rozkwitu oraz świetności kulturalnej. Stare Miasto rozbudowano w kierunku północno - zachodnim, nadając mu dzisiejszy kształt z Rynkiem Staromiejskim pośrodku. W 1263 roku po stronie północno - wschodniej Starego Miasta, osadzony został klasztor Dominikanów z kościołem św. Mikołaja. Stare Miasto wraz z założonym w roku 1264 Nowym Miastem oraz zamkiem krzyżackim stanowi jeden z najlepiej zachowanych zespołów osadniczych w Europie północnej. Całość otoczona była murami obronnymi, które oddzielały także Stare Miasto od Nowego. W tamtym okresie dzisiejsza ulica Szeroka była centrum handlowym miasta. Powiązanie rozwoju handlu lokalnego, wraz z kwitnącym wówczas handlem morskim miało swój znaczący udział w pośrednictwie w handlu pomiędzy Polską i Zachodem.

W latach 1497 - 1500 wybudowano stały most na Wiśle. Okres późniejszy to okres umacniania strategicznej pozycji centralnego ośrodka wymiany towarów z całej Polski. Druga połowa XVI wieku i pierwsza połowa XVII wieku to szczytowy okres rozkwitu miasta, liczącego prawie 30 tysięcy mieszkańców. Rozwinął się handel i miejski ośrodek przemysłowy, powstała huta miedzi, tartak, młyny zbożowe, młyn kaszowy, folusz, młyn prochowy, młot mechaniczny do kucia żelaza oraz papiernia. Torunianie zaczęli kłaść nacisk na upiększanie swojego miasta. Kamienice otrzymały nowe, renesansowe elewacje, rozbudowano fortyfikacje, rozbudowano ratusz.

W roku 1629 miasto zostało zaatakowane podczas najazdu szwedzkiego, jednak odparło szturm. W latach trzydziestych XVII wieku całe miasto otoczyły obwarowania ziemne. Drugi najazd szwedzki w 1645 roku położył kres dobrobytowi miasta. W 1655 roku wpuszczono do Torunia wojska nieprzyjacielskie i miasto stało się siedzibą szwedzkiego gubernatora Prus. Szwedzi niemal przez cały rok 1659 odpierali szturmujące sprzymierzone wojska polskie i austriackie, zanim skapitulowali. Wojna się skończyła, jednak podczas oblężenia spłonął ratusz i wiele budynków. Również sytuacja wyznaniowa była skomplikowana. Ukoronowaniem końca sporów był "tumult toruński" w 1724 roku w efekcie którego luteranie musieli opuścić wszystkie prokatolickie kościoły i dopuścić katolików do władz miejskich.

Druga połowa XVII wieku i pierwsza XVIII wieku stanowiła kolejny okres spustoszenia i osłabienia Torunia. Przyłączenie do Prus w 1793 roku zakończyło sześciowiekową autonomię miasta. Liczba mieszkańców spadła do 6 tysięcy. W 1806 roku miasto zajęły wojska napoleońskie, a w 1809 roku przyłączone zostały do Księstwa Warszawskiego. Po wybuchu wojny z Austrią Toruń przez kilka miesięcy był siedzibą Rady Stanu. Oblężenie miasta przez wojska rosyjskie w 1813 roku trwało dwa miesiące. W 1815 roku Toruń wrócił w granice Prus. Unowocześniono i rozbudowano fortyfikacje barokowe, a władze pruskie zezwoliły na założenie nowych przedmieść: Bydgoskiego, Chełmińskiego, Mokrego i Jakubskiego. Zniszczone działaniami wojennymi kamienice odbudowano w stylu klasycystycznym. W 1906 roku Toruń liczył około 46 tysięcy mieszkańców. Koncentrował się tu handel zbożem i drewnem, a Toruń był przede wszystkim twierdzą, miastem garnizonowym i urzędniczym. W latach 1878 - 1892 wzniesiono nowe forty oddalone od miasta o około 3 kilometry.

Po I wojnie światowej Toruń wrócił do Polski i został stolicą województwa pomorskiego. Działania wojenne w latach 1939 - 1945 oraz okupacja niemiecka nie poczyniły większych szkód w zabudowie. 1 lutego 1945 roku do Torunia wkroczyły wojska radzieckie. Po wojnie miasto straciło rangę stolicy województwa na rzecz Bydgoszczy. W sierpniu 1945 r. na podstawie dekretu Krajowej Rady Narodowej powołano w Toruniu Uniwersytet Mikołaja Kopernika. W latach siedemdziesiątych rozpoczęto budowę miasteczka uniwersyteckiego na Bielanach.

Jak więc widać historia Torunia była burzliwa, w której okresy rozkwitu przeplatały się ze zniszczeniami spowodowanym wojnami. W efekcie pomimo zniszczeń, Toruń należy do najlepiej zachowanych zespołów budownictwa mieszczańskiego w Polsce i swoim urokiem urzeka zarówno turystów jak i mieszkańców.

Historię opracowano na podstawie wiadomości z portalu www.infotorun.pl

Już uciekasz? Sprawdź jeszcze to:
×
Sport na ×