Poniedziałkowe deja vu. Cieszyli się z mistrzostwa Europy, a tuż obok ginęli ludzie

Marek Bobakowski 28 Listopada 2016, 08:17

WP SportoweFakty

Poniedziałkowe deja vu to cykl portalu WP SportoweFakty. Co poniedziałek znajdziecie w tym miejscu artykuły wspominające najważniejsze wydarzenia z historii sportu. Wydarzenia, które do dzisiaj - mimo upływu lat - nadal owiane są pewną tajemnicą. Dlatego niezmiennie wywołują emocje.

Artykuły są wzbogacone scenkami (wyraźnie oddzielonymi od reszty tekstu, napisanymi tłustym drukiem), które stanowią autorską wizję na tematu tego, co działo się wokół tych wydarzeń.

***

- Richard, kiedy pojedziemy do sklepu, aby wybrać kuchnię? Zobacz, przecież wszystko się już rozpada - Jonna tak mocno trzasnęła drzwiczkami, że w szafce przewróciły się garnki, powodując niezły raban.

Hałas nie oderwał trenera reprezentacji Danii od telewizora. Z wypiekami na twarzy chłonął program informacyjny.

- Richard, od kiedy interesuje cię tak polityka? - żona była coraz mocniej zdenerwowana. - Od kilku dni nie robisz nic innego, tylko gapisz się w ekran. Przecież wojna na Bałkanach nam nie zagraża, jest daleko od nas.

- Kuchnia... Kobieto, nie rozśmieszaj mnie, tutaj się ważą losy naszego udziału w mistrzostwach Europy - dobrze, że Richard Moeller Nielsen nie wypowiedział swoich myśli na głos.

Mógłby oberwać patelnią, którą Jonna właśnie wyciągała z rozpadającej się kuchni.

***

Mistrzostwa Europy w cieniu wojny

Wiosna 1992 roku przyniosła przerażające wydarzenia na Bałkanach. Kiedy rok wcześniej niepodległość ogłosiły: Chorwacja, Słowenia oraz Macedonia, było wiadomo, że to koniec Jugosławii. Nikt jednak nie wiedział, co się stanie kilka miesięcy później. Oliwy do ognia dolało referendum w Bośni i Hercegowinie. Na początku marca 99,4 proc. głosujących (Serbowie stanowiący mniej więcej połowę ludności nie poszli do urn wyborczych) opowiedziało się za wyjściem z Jugosławii. Proklamowanie niepodległości rozpętało jeden z najbardziej krwawych konfliktów na świecie, po zakończeniu II wojny światowej. Według ostrożnych szacunków zginęło 100 tysięcy ludzi, a prawie dwa miliony stało się uchodźcami.

• Mistrzostwa Europy w piłce nożnej - młody turniej z wielką historią

Rok przed Euro wszystko zaczęło się sypać. Kolejni piłkarze rezygnowali z gry w reprezentacji Jugosławii. Ostatecznie okazało się, że zespół przyjedzie do Szwecji zdekompletowany. - Mimo wojny jedziemy na Euro! - pisały jugosłowiańskie gazety jeszcze w maju 1992 roku. Miesiąc przed turniejem.

UEFA nie ingerowała w to, co dzieje się na Bałkanach. - Nie zajmujemy się polityką - powtarzał prezydent europejskiej federacji, Lennart Johansson.

W końcu polityka wtargnęła z brudnymi buciorami do futbolu. W związku z wojną na Jugosławię nałożono sankcje, które między innymi obejmowały "zakaz uczestnictwa we wszelkiego rodzaju wydarzeniach sportowych i kulturalnych na arenie międzynarodowej". Zaledwie 11 dni przed początkiem Euro do duńskiej federacji wpłynął oficjalny faks potwierdzający zaproszenie do turnieju. - Nawet nie do końca potrafiliśmy się cieszyć z takiej decyzji - opowiadał nieżyjący już Nielsen. - Dla nas to była radość, że pojedziemy na mistrzostwa, ale wiedzieliśmy, że stało się tak, bo trwa wojna, gdzie giną ludzie. Tak naprawdę nie mieliśmy jeszcze wtedy wiedzy o skali ludobójstwa.

Mistrzostwa zamiast wakacji

Dlaczego miejsce Jugosławii zajęła akurat Dania? Regulamin UEFA był bardzo przejrzysty. W takich sytuacjach miejsce na turnieju przypadało drugiej ekipie z grupy eliminacyjnej. - Od wiosny wiedzieliśmy, co się dzieje w byłej już Jugosławii, więc staraliśmy się w pewnym stopniu być przygotowani na takie rozwiązanie - mówił Kim Vilfort. - Oczywiście występy w meczach towarzyskich to zupełnie coś innego niż porządny obóz przygotowawczy, ale większość z nas przynajmniej nie siedziała w barze i nie piła piwa.

Większość... Bo Duńczycy występujący w ligach zagranicznych albo już się pakowali na wakacje, albo właśnie rozsiadali się na wygodnych leżakach hiszpańskich plaż. Najlepszy ówcześnie zawodnik tej reprezentacji - Michael Laudrup - uznał, że nagły wyjazd do Szwecji nie może zakończyć się dobrze i odmówił występu w kadrze. - Poinformowałem selekcjonera, że nie zrezygnuję z wcześniej zaplanowanego wyjazdu na wakacje - napisał w specjalnym oświadczeniu.

NA DRUGIEJ STRONIE PRZECZYTASZ O TYM DLACZEGO MICHAEL LAUDRUP POKŁÓCIŁ SIĘ Z SELEKCJONEREM, O ŚMIERTELNEJ CHOROBIE CÓRECZKI KIMA VILFORTA ORAZ CO PISALI HOLENDERSCY DZIENNIKARZE PRZED PÓŁFINAŁEM EURO 1992.