Debiut marzeń i co dalej?

Bartosz Kapustka  el. Euro 2016 vs Gibraltar (8:1)

Dla niespełna 19-letniego Bartosza Kapustki powołanie na mecze el. Euro 2016 z Niemcami (1:3) i Gibraltarem (8:1) było pierwszym w karierze. Selekcjoner Adam Nawałka szybko zaufał młodemu pomocnikowi Cracovii i w spotkaniu z Gibraltarem wpuścił go na boisko w 62. minucie, a ten już 11 minut później zdobył swojego premierowego gola w narodowych barwach.

Bramki w reprezentacyjnych debiutach zdobywali też m.in. Włodzimierz Lubański,Wojciech Kowalczyk, Emmanuel Olisadebe, Zygfryd Szołtysik, Paweł Brożek,Mirosław Trzeciak czy Ludovic Obraniak, ale ich premierowe występy przypadły na spotkania towarzyskie. W tym gronie jest także sam Adam Nawałka. Selekcjoner zadebiutował w reprezentacji Polski 12 kwietnia 1977 roku w towarzyskim spotkaniu z Węgrami (1:2) i od razu wpisał się na listę strzelców. Był niewiele starszy od Kapustki, bo w dniu debiutu miał 19 lat i 172 dni.

Kapustka jest najmłodszym zawodnikiem, jaki wystąpił w meczu o punkty reprezentacji Polski od 20 lat i czasu Marcina Kuźby. Ten swój premierowy występ w narodowych barwach zaliczył w meczu el. Euro 1996 z Azerbejdżanem, mając 18 lat i 214 dni. Kapustka jest też drugim najmłodszym reprezentantem Polski w XXI wieku - młodszy był tylko Arkadiusz Milik, który w dniu debiutu miał 18 lat i 227 dni, podczas gdy "Kapi" liczył sobie 18 lat i 258 dni.

Pomocnik Cracovii został 920. reprezentantem Polski w historii, a 70., który debiut okrasił golem. Mało tego, zawodnik Pasów został dopiero dziesiątym kadrowiczem w historii, któremu udało się zdobyć bramkę w debiutanckim występie w meczu Biało-Czerwonych o punkty, a Kapustka jest najmłodszym piłkarzem w tym gronie.

Jak potoczyły się losy innych reprezentantów, którzy zaliczyli debiut marzeń w narodowych barwach?

Andrzej Sykta el. IO 1960 vs Finlandia (6:2)

Pierwszym debiutantem, który już w premierowym występie o stawkę zdobył swoją pierwszą bramkę w narodowych barwach, był Andrzej Sykta. Krakowianin jest wychowankiem Nadwiślana, z którego w 1959 roku przeniósł się do Wisły. Utalentowanym 19-latkiem interesowała się też Cracovia, ale po kilkutygodniowych testach Pasy zrezygnowały z jego pozyskania.

Sykta zadebiutował w Ekstraklasie w kwietniu 1959 roku, a w listopadzie tego samego roku, po rozegraniu w niej 12 spotkań i zdobyciu ośmiu bramek, był już reprezentantem Polski i w premierowym występie przeciwko Finlandii (6:2) w ramach el. IO 1960 wpisał się na listę strzelców. W I linii reprezentacji Polski wystąpił obok Ernesta Pohla i Eugeniusza Fabera.

Na drugi i ostatni występ z orłem na piersi czekał aż do 1962 roku i towarzyskiego meczu z Maroko.

Andrzej Sykta w reprezentacji Polski: 2 występy, 1 gol (1959-1962)

Jan Schmidt el. MŚ 1962 vs Jugosławia (1:1)

25 czerwca 1961 roku Biało-Czerwoni walczyli z Jugosławią (1:1) w ramach el. MŚ 1962, a w ataku reprezentacji Polski obok Jana Liberdy i Lucjana Brychczego wystąpił Jan Schmidt. 24-letni debiutant wpisał się na listę strzelców w 29. minucie gry, doprowadzając do wyrównania, ale na więcej drużyny Czesława Kruga nie było już stać i do kolejnej fazy przeszła Jugosławia, która wygrała pierwszy mecz 2:1.

Dla Schmidta bardzo udany debiut w narodowych barwach był zarazem ostatnim występem w koszulce z orłem na piersi. Bramkostrzelny napastnik Ruchu Chorzów już rok później musiał zakończyć karierę z powodów zdrowotnych. Schmidt zawiesił buty na kołku w wieku zaledwie 25 lat.

Jan Schmidt w reprezentacji Polski: 1 występ, 1 gol (1961)

Jerzy Sadek el. MŚ 1966 vs Szkocja (2:1)

Na dłużej od Sykty i Sadka w reprezentacji Polski zadomowił się Jerzy Sadek. Napastnik Łódzkiego Klubu Sportowego zadebiutował w kadrze w meczu el. MŚ 1966 ze Szkocją (2:1), a jego trafienie zapewniło Biało-Czerwonym zwycięstwo. Co ciekawe, 10 dni później w spotkaniu eliminacyjnym z Finlandią (7:0) nastoletni Sadek ustrzelił dublet!

To pozwoliło mu na dłużej zaistnieć w "11" reprezentacji Polski, ale w 16 kolejnych występach zdobył tylko trzy bramki, a jego czas w kadrze minął, gdy drużynę narodową objął Kazimierz Górski.

Jerzy Sadek w reprezentacji Polski: 18 występów, 6 bramek (1965-1971)

Dariusz Dziekanowski  el. MŚ 1982 vs Malta (6:0)

Do piątkowego występu Bartosza Kapustki "Dziekan" był najmłodszym debiutantem w historii reprezentacji Polski, który już w swoim premierowym występie w meczu o punkty zdobył pierwszą bramkę w narodowych barwach. W dniu spotkania el. MŚ 1982 z Maltą miał tylko 19 lat i 46 dni.

Utalentowany młodzian z przytupem wszedł do kadry Antoniego Piechniczka, ale biletu na Espana '82 nie dostał. Podstawowym reprezentantem Polski stał się dopiero po MŚ 1982. Łącznie rozegrał w narodowych barwach 63 spotkania, w których zdobył 20 bramek. Reprezentował Polskę na MŚ 1986 w Meksyku i jest członkiem Klubu Wybitnego Reprezentanta, ale w zgodnej opinii nie zrobił kariery na miarę olbrzymiego talentu.

Dariusz Dziekanowski w reprezentacji Polski: 63 występy, 20 bramek (1981-1990)

Dariusz Marciniak el. Euro 1988 vs Węgry (3:5)

Jeśli Dariusza Dziekanowskiego nazwać niespełnionym talentem, to o Dariuszu Marciniaku należy mówić w kategorii ludzkiej tragedii. Rzeszowian był jednym z najbardziej utalentowanych polskich napastników lat '80, ale na drodze do kariery stanęły mu pokusy życia.

Przygodę z reprezentacją Polski zaczął od zdobycia bramki w meczu el. Euro 1988 z Węgrami (3:5), ale potem w kadrze zagrał jeszcze tylko czterokrotnie, a po raz ostatni osiem miesięcy po debiucie.

Zmarł w 2003 roku, a przyczyną śmierci uzależnionego od alkoholu 37-latka był atak serca.

Dariusz Marciniak w reprezentacji Polski: 5 występów, 1 bramka (1987-1988)

Krzysztof Nowak el. MŚ 1998 vs Gruzja (4:1)

Na kolejną bramkę debiutanta w meczu o stawkę reprezentacji Polski przyszło nam czekać 10 lat. Gdy Krzysztof Pawlak przejął kadrę po Antonim Piechniczku, dla Biało-Czerwonych el. MŚ 1998 były już przegrane. Pawlak powołał na mecz z Gruzją graczy drugiego planu, którzy wcześniej nie byli ważnymi postaciami kadry Piechniczka, ale debiut w narodowych barwach umożliwił tylko Krzysztofowi Nowakowi, a ten już w premierowym występie zdobył swoją pierwszą i ostatnią bramkę dla Biało-Czerwonych.

22-letni wówczas Nowak był zawodnikiem brazylijskiego Atletico Paranaense i wyszkoleniem technicznym nie ustępował Canarinhos. W Brazylii występował w latach 1996-1998, a przed sezonem 1998/1999 wzmocnił VfL Wolfsburg. Przez trzy sezony był absolutnie podstawowym graczem Wilków i jednym z czołowych rozgrywających Bundesligi, ale jego karierę zahamowała choroba układu nerwowego ALS. Nowak zmarł 26 maja 2005 i został pochowany w Wolfsburgu.

Krzysztof Nowak w reprezentacji Polski: 10 występów, 1 bramka (1997-1999)

Łukasz Garguła  el. Euro 2008 vs Finlandia (1:3)

"Guła" zadebiutował w reprezentacji za sprawą Leo Beenhakker, który postawił na 25-letniego pomocnika GKS-u Bełchatów w meczu 1. kolejki el. Euro 2008 z Finlandią. Debiutant od razu wpisał się na listę strzelców, zmniejszając rozmiary porażki Biało-Czerwonych z 0:3 do 1:3.

Reprezentacja Polski źle zaczęła walkę o wyjazd do Austrii i Szwajcarii, ale ostatecznie udało jej się wywalczyć historyczny awans na mistrzostwa Europy. Sam Garguła znalazł się w kadrze na Euro 2008, ale podczas finałów ani razu nie pojawił się na boisku.

Po raz ostatni w koszulce z orłem na piersi zagrał 11 lutego 2009 roku, a dziewięć dni później w meczu Pucharu Ekstraklasy doznał kontuzji kolana, z którą walczył niemal dwa lata, a która zahamowała rozwój jego kariery.

Łukasz Garguła w reprezentacji Polski: 16 występów, 1 gol (2006-2009)

Radosław Matusiak  el. Euro 2008 vs Serbia (1:1)

Cztery dni po Łukaszu Gargule w reprezentacji Polski zadebiutował jego kolega z GKS-u Bełchatów - Radosław Matusiak. 24-letni wówczas napastnik już w debiucie zdobył swoją pierwszą bramkę w narodowych barwach, a w kolejnych występach w el. Euro 2008 strzelił jeszcze dwa gole, w tym tego arcyważnego w wyjazdowym meczu z Belgią (1:0).

Trzy trafienia nie dały mu jednak przepustki na Euro 2008. "RadoMatu" zabrakło w kadrze Polski na turniej finałowy, a on sam po raz ostatni zagrał w reprezentacji w maju 2008 roku. Karierę łodzianina wyhamowały złe wybory - z GKS-u Bełchatów przeniósł się do Palermo, a potem wylądował w SC Heerenveen. Po sezonie 2007/2008 zawiesił karierę, choć miał dopiero 26 lat, a później występował w Widzewie Łódź, Cracovii i Asteras Tripolis. Definitywnie rozstał się z piłką w 2012 roku.

Radosław Matusiak w reprezentacji Polski: 15 występów, 7 bramek (2006-2008)

Robert Lewandowski  el. MŚ 2010 vs San Marino (2:0)

Stwierdzenie, że "Lewego" dla kadry odkrył Leo Beenhakker, byłoby nadużyciem, ale to Holendrowi trzeba oddać, że postawił na Lewandowskiego, gdy ten miał na koncie ledwie cztery występy w Ekstraklasie. Z drugiej strony obecny kapitan reprezentacji Polski latem 2008 roku trafił do Lecha Poznań jako król strzelców I ligi, a w pierwszych ośmiu meczach dla Kolejorza, licząc ligowe i pucharowe, zdobył aż sześć bramek.

W meczu z San Marino Lewandowski wszedł do gry w 60. minucie i już siedem minut później zdobył swoją premierową bramkę w narodowych barwach. Dziś ma ich na koncie już 29 i jest szóstym najlepszym strzelcem w historii reprezentacji Polski.

Robert Lewandowski w reprezentacji Polski: 70 występów, 29 bramek (2008-)