W tym artykule dowiesz się o:
Memoriał Alfreda Smoczyka
Jeden z najstarszych turniejów żużlowych w Polsce. Organizowany od 1951 roku dla uczczenia pamięci tragicznie zmarłego żużlowca Alfreda Smoczyka. Pierwszym zwycięzcą został Stanisław Glapiak. Na liście triumfatorów tego prestiżowego turnieju widnieją nazwiska gwiazd polskiego i światowego żużla, m.in. Florian Kapała, Henryk Żyto, Zenon Plech, Roman Jankowski, Zenon Kasprzak, Jan Krzystyniak, Greg Hancock, Tomasz Gollob, Leigh Adams, Emil Sajfutdinow, Janusz Kołodziej, Jarosław Hampel, Patryk Dudek czy Piotr Protasiewicz, który wygrał tegoroczną edycję turnieju.
Przypomnijmy, że Alfred Smoczyk to legenda leszczyńskiego klubu. Indywidualny mistrz Polski z 1949 roku. Zginął tragicznie 26 września 1950 roku na trasie Gostyń - Leszno w wypadku motocyklowym. Kilka dni wcześniej Smoczyk wygrał I Turniej o Łańcuch Herbowy Ostrowa Wielkopolskiego. Był to ostatni triumf legendarnego żużlowca.
Od 1951 roku Unia Leszno organizuje Memoriał Alfreda Smoczyka. Od 1953 roku stadion nosi imię tego wybitnego zawodnika.
Memoriał im. Bronisława Idzikowskiego i Marka Czernego
Od 1967 roku turniej nosił imię Bronisława Idzikowskiego. Od 1973 roku memoriał został rozszerzony o innego tragicznie zmarłego żużlowca, Marka Czernego. Pierwszą edycję memoriału wygrał Zygmunt Pytko, a w drugiej triumfował Edward Jancarz.
Cztery razy w Memoriale Idzikowskiego i Czernego triumfował obecny trener reprezentacji narodowej, Marek Cieślak. Memoriał rozgrywany był na przestrzeni lat z przerwami. Turnieje nie odbyły się w sezonie 2007 oraz latach 2009-2010 i 2012-2013.
ZOBACZ WIDEO Michał Probierz: teraz inni muszą się martwić, by nas dogonić (źródło TVP)
{"id":"","title":""}
Bywały sezony, w których memoriał odbywał się w bardzo mocnej obsadzie. Wystarczy wspomnieć rok 2008, kiedy to na podium stanęli Ryan Sullivan, Nicki Pedersen i Leigh Adams. Ostatnie trzy turnieje wygrywali Bartosz Smektała w 2014 roku, Mateusz Szczepaniak w 2015, a w 46. edycji Memoriału Idzikowskiego i Czernego zwyciężył Sebastian Ułamek.
Bronisław Idzikowski zmarł 15 września 1961 roku, pięć dni po wypadku w trakcie meczu ligowego Włókniarza Częstochowa z Polonią Bydgoszcz. Miał 25 lat. Z kolei Marek Czerny zmarł w wieku 21 lat, 26 września 1972 roku, na skutek obrażeń odniesionych 31 sierpnia 1972 roku podczas turnieju o Srebrny Kask w Rzeszowie.
Memoriał Edwarda Jancarza
Memoriał Edwarda Jancarza organizowany jest z przerwami od 1992 roku. W sezonie 2016 został wskrzeszony po sześciu latach, w których to nie odbywały się turnieje poświęcone pamięci "Wielkiego Eddy".
Pierwszym triumfatorem Memoriału Edwarda Jancarza w 1992 roku został Hans Nielsen. Na liście zwycięzców turnieju organizowanego przez Stal Gorzów widnieją praktycznie same wybitne postaci żużla.
Pierwszym Polakiem, który wygrał memoriał słynnego gorzowianina był Tomasz Gollob, który triumfował w 1998 i 1999 roku. W 2009 roku odbyła się 12. edycja memoriału po raz pierwszy w formule turnieju par. Zwyciężył wówczas duet Rune Holta - Tomas H. Jonasson.
W tym sezonie reaktywowano memoriał, a jego zwycięzcą został Patryk Dudek, który wygrał przed Bartoszem Zmarzlikiem i Matejem Zagarem. Oby idea organizacji turnieju poświęconego tak wybitnej postaci nie tylko gorzowskiego, ale polskiego i światowego żużla była kontynuowana.
Przypomnijmy, że Edward Jancarz zmarł tragicznie 11 stycznia 1992 roku. W tym samym roku rozegrano jego pierwszy memoriał. Jancarz był pierwszym żużlowcem na świecie, któremu postawiono pomnik. Odsłonięcie monumentu nastąpiło w 2005 roku.
Memoriał Rifa Saitgariejewa
Rzadko zdarza się, by w Polsce odbywały się turnieje poświęcone pamięci zagranicznym żużlowcom. Jednym z wyjątków jest Memoriał Rifa Saitgariejewa, rozgrywany od 1996 roku w Ostrowie Wielkopolskim. Wszystko dlatego, że Rosjanin był nietuzinkową postacią. Kibice uwielbiali go za bojowy styl jazdy, waleczność i nieustępliwość. Przydomek "Tatarska Strzała" najlepiej oddawał charakter Rifa Saitgariejewa.
Rosjanin zmarł 18 czerwca 1996 roku, na skutek obrażeń odniesionych 12 dni wcześniej w meczu ligowym pomiędzy ówczesnym Towarzystwem Żużlowym Iskra a Unią Leszno. Saitgariejew zmarł w wieku 36 lat.
W 1996 roku zorganizowano pierwszy memoriał, który wygrał Roman Jankowski. Na przestrzeni lat pamięć o rosyjskim żużlowcu czczono w Ostrowie albo w postaci osobnych turniejów lub też pojedynczych wyścigów, najczęściej rozgrywanych przy okazji Turnieju o Łańcuch Herbowy.
W 2016 roku, kiedy to przypadała 20 rocznica śmierci Rifa Saitgariejewa, zarząd Towarzystwa Żużlowego Ostrovia postanowił powrócić do organizacji memoriału w formie odrębnego turnieju. 21 maja 2016 roku do Ostrowa zawitała krajowa i światowa czołówka, która na oczach rodziny tragicznie zmarzłego żużlowca, uczciła pięknym ściganiem pamięć Rifa Saitgariejewa. Memoriał wygrał Patryk Dudek, który w finale pokonał Bartosza Zmarzlika i Mateja Zagara. Warto dodać, że po raz pierwszy od tragicznych wydarzeń z 1996 roku, w Polsce gościła najbliższa rodzina Saitgariejewa, żona Florida oraz córka Elza.
Memoriał Rycerzy Speedwaya
I Memoriał Rycerzy Speedwaya w Zielonej Górze. Ku pamięci Bogdana Spławskiego, Wiesława Pawlaka, Andrzeja Zarzeckiego, Artura Pawlaka i Rafała Kurmańskiego.
W historycznym turnieju w 2014 roku triumfował Piotr Pawlicki. Tuż za nim znaleźli się Grzegorz Walasek oraz Patryk Dudek. W II Memoriale Rycerzy Speedwaya przed rokiem wygrał Alex Zgardziński przed Norbertem Krakowiakiem i Arkadiuszem Potońcem. Turniej rozegrano z udziałem najmłodszych żużlowców.
III Memoriał Rycerzy Speedway miał się odbyć 7 października 2016 roku, dzień przed meczem Polska - Reszta Świata. Z uwagi na niekorzystne warunki atmosferyczne zawody zostały przełożone na wiosnę przyszłego roku.
Memoriał imienia Eugeniusza Nazimka
I Memoriał Eugeniusza Nazimka rozegrano 5 września 1983 roku w Rzeszowie. Turniej poświęcony jest pamięci tragicznie zmarłego żużlowca Stali. 32 letni Eugeniusz Nazimek zmarł 12 lipca 1959 roku na skutek obrażeń odniesionych podczas wypadku na torze w Rzeszowie, gdzie miejscowa Stal podejmowała Legię Warszawa.
Pierwszym zwycięzcą memoriału, który rozegrano 24 lata po śmierci Eugeniusza Nazimka został Robert Słaboń. Memoriał nieprzerwanie rozgrywany był do 2012 roku. Wówczas to memoriał połączono z turniejem "Gwiazdy Speedwaya dla Lee Richardsona", którym uczczono pamięć o tragicznie zmarłem po wypadku na torze we Wrocławiu Lee Richardsonie.
W 2013 roku memoriał nie został rozegrany. Po rocznej przerwie wznowiono rozgrywanie turnieju. Wygrał go wówczas Grigorij Łaguta.
Memoriał Lubosa Tomicka
Jednym z najbardziej znanych memoriałów rozgrywanych zagranicą jest Memoriał Lubosa Tomicka, który odbywa się od 1969 roku w Pradze. Zawody upamiętniają żużlowca, który zginął tragicznie na torze w Pardubicach w 1968 roku. Pierwszy turniej wygrał Barry Briggs. Na liście triumfatorów znajdują się znakomitości światowego żużla m.in. Ivan Mauger, Ole Olsen, Erik Gundersen, Hans Nielsen, Jason Crump.
Memoriał Lubosa Tomicka rozgrywany jest zwyczajowo w poniedziałek, dzień po tradycyjnej Zlatej Prilbie, stąd tez obsada memoriału często jest bardzo mocna i startują w nim żużlowcy, którzy dzień wcześniej ścigali się na torze w Pardubicach.
Tegoroczną edycję Memoriału Lubosa Tomicka wygrał Peter Ljung. Zawody przerwano po trzech seriach startów z uwagi na opady deszczu. Do tej pory rozegrano 48. edycji memoriału.
Inne memoriałowe turnieje w Polsce
W Toruniu od 1978 roku z przerwami organizowany był Memoriał Kazimierza Araszewicza, tragicznie zmarzłego żużlowca miejscowego klubu. Ostatni memoriał odbył się w 2006 roku, a jego zwycięzcą był Karol Ząbik.
Również w Toruniu przez lata odbywał się Memoriał Mariana Rosego, obecnego patrona Motoareny. Pierwsza edycja odbyła się w 1974 roku i wygrał ją Zenon Plech. Memoriał bez przerw organizowano do 1991 roku włącznie. W 2016 roku podczas meczu Get Well - Przyjaciele Warda rozegrano wyścig poświęcony pamięci Mariana Rose. Wygrał go Chris Holder przed Martinem Vaculikiem, Adrianem Miedzińskim i Gregiem Hancockiem.
W Rybniku Memoriał Łukasza Romanka rozgrywany był od 2007 do 2013 roku włącznie. Pierwszą edycję wygrał Andreas Jonsson, a ostatnią Patryk Malitowski, który sensacyjnie triumfował przed Nicki Pedersenem i Taiem Woffindenem. Od 2014 roku turniej zmienił nieco charakter na Międzynarodowy Turniej Pamięci Legend Rybnickiego Żużla, co roku poświęcony innej wybitnej postaci tamtejszego speedwaya.
W historię żużla na Śląsku zapisał się także Memoriał Jana Ciszewskiego, legendarnego komentatora sportowego. Turniej odbywał się od 1983 roku z reguły na torze w Rybniku, ale także kilka edycji rozgrywano w Świętochłowicach i Chorzowie. Ostatni Memoriał Jana Ciszewskiego odbył się w 2012 roku, a wygrał go Nicki Pedersen przed Sebastianem Ułamkiem i Fredrikiem Lindgrenem.
Z kolei we Wrocławiu od 1995 roku rozgrywano Memoriał Ryszarda Nieścieruka, zasłużonego trenera wrocławskiej drużyny, który zmarł na zawał w 1995 roku, jadąc do Czech po sprzęt żużlowy dla swoich zawodników. Ostatni memoriał odbył się w 2005 roku, a jego zwycięzcą został Dariusz Śledź.
Turniejem z ogromną tradycją było także Kryterium Asów Polski Lig Żużlowych im. Mieczysława Połukarda. Przez lata zawody te otwierały sezon żużlowy w Polsce. Od 1986 roku turniej nosił imię tragicznie zmarłego w 1985 roku na bydgoskim torze Mieczysława Połukarda, pierwszego Polaka, który awansował do finału Indywidualnych Mistrzostw Świata.
Inne zagraniczne memoriały
W Manchesterze rozgrywany jest Memoriał Petera Cravena, dwukrotnego indywidualnego mistrza świata z sezonów 1955 i 1962. Peter Craven to jedna z legend brytyjskiego żużla. Uczestnik dziewięciu finałów IMŚ, czterokrotny medalista Drużynowych Mistrzostw Świata.
Craven zginął na torze w Edynburgu w 1963 roku. Próbując ominąć leżącego na torze rywala, Brytyjczyk uderzył w bandę, a odniesione obrażenia okazały się śmiertelne. Pamięć o dwukrotnym mistrzu świata czczona jest poprzez turnieje memoriałowe. Jego imię nosi również trofeum, o które rywalizują na koniec sezonu zespoły Elite League.
W Togliatti od 2009 roku organizowany jest Memoriał Anatolija Stiepanowa, tragicznie zmarłego w zamachu bombowym, twórcy potęgi Mega-Lady Togliatti oraz pomysłodawcy nowoczesnego stadionu w tym rosyjskim mieście. Stiepanow był przewodniczącym Dumy Guberni Samarskiej i prezesem Mega Łady Togliatti.
W pierwszych latach obsada memoriału była imponująca, a wygrywali go Andreas Jonsson, Ryan Sullivan czy Emil Sajfutdinow. W kolejnych latach zmieniała się nieco formuła. W 2012 roku memoriał odbył się jako mecz reprezentacji Polski i Rosji. W następnych sezonach pamięć o tym zasłużonym działaczu czczono w formie dodatkowych wyścigów, rozgrywanych przy okazji meczów ligowych, turniejów par czy towarzyskich meczów.
Na stadionie w Oktiabrskim w tym roku już po raz dwunasty odbył się Memoriał Rinata Mardanszina - żużlowca doskonale znanego polskim kibicom, bo przez wiele lat reprezentował z powodzeniem różne kluby nad Wisłą. Rosjanin startował m.in. w Tarnowie, Świętochłowicach, Opolu, Częstochowie, Ostrowie czy Warszawie. W tym roku Memoriał Mardanszina wygrał Ilja Czałow.
Na Ukrainie z kolei odbywają się zawody poświęcone pamięci Igora Marko. Znanego również z występów w polskiej lidze żużlowca, który zmarł 6 listopada 2005 roku w wyniku obrażeń doznanych po pobiciu. Największym sukcesem Igora Marko było zdobycie tytułu mistrza Europy juniorów w 1986 roku w Równem. Zwycięzcą I Memoriału Igora Marko został Mariusz Puszakowski. W 2015 roku turniej memoriałowy ukraińskiego żużlowca wygrał Stanisław Burza.
W jaki sposób powinna być czczona pamięć o tragicznie zmarłych żużlowcach? 
Zgłoś błąd w treści
na Instagramie 
na Facebooku 
