Zasady ogólne
Baseball jest grą zespołową, w której na przemian biorą udział drużyny atakująca i broniąca. Drużyna atakująca (przy kiju) stara się zdobyć punkty, a zadaniem drużyny broniącej jest jak najszybsze wyoutowanie przeciwników.
Boisko
Boisko do baseballu jest w przybliżeniu wycinkiem koła o kącie rozwarcia 90°. Wewnętrzna część boiska to infield, w której znajdują się wszystkie cztery bazy. Ta część boiska zwykle utworzona jest z utwardzonego piasku, zazwyczaj w czerwono-rdzawym kolorze. Baza znajdująca się w wierzchołku infield to baza domowa. Po odbiciu zawodnik może dobiec w kolejności od pierwszej, przez drugą i trzecią do bazy domowej. Każda baza ma kształt kwadratowej, białej, plastikowej poduszki. Mniej więcej w środku kwadratu stanowiącego infield znajduje się koło, będące stanowiskiem miotacza. Druga, większa część boiska to outfield, która zwykle jest porośnięta trawą.
Rzucanie/miotanie (pitching)
Miotacz czyli po angielsku pitcher to zawodnik narzucający piłkę przeciwnikom. Jego zadaniem jest wyoutowanie w dowolny sposób pałkarza drużyny przeciwnej. Dobry miotacz jest wystawiany w meczu tak często jak to możliwe, gdyż często to on (nie biorąc udziału w grze ofensywnej) stanowi o ewentualnym zwycięstwie drużyny. Zazwyczaj miotacze są mało użyteczni w ofensywie, ale tylko w American League nie występują wśród pałkarzy w meczu.
Pitcher miotając ze swojego koła dąży do wyoutowanie pałkarza. Może to zrobić na różne sposoby. Poprzez strikeout (trzy narzucenia piłki w regulaminową strefę w ten sposób, że pałkarz nie potrafił odbić). Tradycyjne i najczęściej spotykane outy następują gdy pałkarz uderzy niezbyt mocno, a zawodnik z pola bez problemu złapie piłkę lub gdy pałkarz odbije piłkę na tyle wysoko, że polowy zdąży się ustawić i złapie piłkę z powietrza. Miotacz stosuje wiele różnych rodzajów rzutów po to, aby być nieprzewidywalnym dla przeciwnika. Miotanie jest dużym wysiłkiem fizycznym, dlatego rzadko zdarza się aby pitcher grał cały mecz. W związku z dużą intensywnością rozgrywek MLB, po spotkaniu miotacz zazwyczaj potrzebuje 4-5 dni odpoczynku.
Uderzanie piłki (batting/hitting)
Zadaniem pałkarzy (ang. batter lub hitter) jest uderzenie piłeczki kijem w ten sposób, aby nie dać się wyoutować. W zależności jak dalekie lub silne jest odbicie, zawodnik może dobiec do pierwsze, drugiej lub trzeciej bazy, albo kiedy uderzy naprawdę mocno i wysoko zdobywa home run. Uderzenie piłki nie jest rzeczą prostą dlatego przeważnie kończy się outem. Jeśli pałkarz uderzy piłkę wysoko ponad siebie (nie do przodu) lub za siebie i zostanie ona złapana przez łapacza lub innego zawodnika drużyny broniącej to następuje out w terytorium faulu.
Inningi i punktacja
Inning jest jednostką, z której składa się mecz baseballa (dla koszykówki jest to kwarta, dla hokeja tercja itp.) Mecz składa się z dziewięciu inningów. W baseballu w odróżnieniu do najważniejszych sportów drużynowych nie ma ram czasowych, a więc tak naprawdę mecz może trwać w nieskończoność. Jest to jednak tylko teoria, gdyż wcześniej czy później po dziewięciu inningach znamy zwycięzcę. Dogrywka w meczu MLB (kiedy po 9. in. mamy remis) zachodzi z prawdopodobieństwem około 1/15. Punktacja w baseballu jest bardzo prosta. Za jednorazowe osiągnięcie bazy domowej drużyna zdobywa jeden punkt. W przypadku zdobycia przez pałkarza home runa, może być zdobyty solo home run (jeden punkt), dwu- lub trzypunktowy home run oraz czteropunktowy czyli tak zwany Grand Slam. Wszystko to zależy od tego, ilu zawodników stało na bazach w momencie zdobycia home runa.
Sędziowanie
Sędziowie zwani w MLB z ang. umpires kontrolują przebieg gry. W każdym meczu bierze udział sześciu sędziów. Pierwszy stoi za łapaczem i wraz z sędzią pierwszobazowym ocenia czy piłka została narzucona celnie czy nie. Ponadto każdy z sędziów bazowych określa, czy baza została zdobyta przez zawodnika, czy też został on wyoutowany. Dwaj sędziowie znajdujący się na tyłach boiska (outfield) przyglądają się czy zawodnik po złapaniu piłki z powietrza i upadku na ziemie jej nie upuścił. Od tego sezonu w MLB wprowadzono system powtórek i w przypadku spornych sytuacji sędziowie mogą posłużyć się zapisem video. W baseballu nie istnieje pojęcia faulu jako brutalnego zagrania, gdyż do takich dochodzi bardzo często, np. gdy zawodnik osiąga bazę domową, zderzając się z catcherem. Ponadto zawodnik rzucający piłkę z jednej bazy do drugiej (w celu zaliczenia outu) nie ma obowiązku uważać na biegnącego rywala i może go staranować przed lub po rzucie. Jedynie przypadku bójki sędziowie mogą ukarać nie zawodnika (chyba, że zagraża to zdrowiu jego lub kogoś innego), ale menedżera, który w takim przypadku udaje się do szatni.
Skróty i nazewnictwo używane w MLB
Statystyki i zagrania w ataku (batting)
1B – single – po odbiciu piłki pałkarz zdobywa (dobiega do) pierwszą bazę.
2B – double – po odbiciu piłki pałkarz zdobywa (dobiega do) drugą bazę.
3B - triple – po odbiciu piłki pałkarz zdobywa (dobiega do) trzecią bazę.
BB – walk (ang. spacer) – walk następuje w momencie, gdy miotacz cztery razy rzuci tzw. ball czyli piłkę poza regulaminowym (niewidzialnym) prostokątem, w który celuje, aby podać do catchera. Po tym zagraniu pałkarz za darmo przechodzi na pierwszą bazę.
CS – caught stealing – wyoutowanie gracza próbującego ukraść bazę.
H – hit – jest to odbicie piłki, po którym pałkarz dobiega minimum do pierwszej bazy.
HR – home run – pałkarz wybija piłkę poza pole gry (najczęściej w trybuny) Jako home run nie zaliczamy uderzenia faul, po którym piłka wylatuje w trybuny za plecami odbijającego. Po zagraniu home runa pałkarz obiega wszystkie bazy aż do domowej.
R – run – liczba zdobytych baz domowych przez zawodnika. Uwaga! Liczba RBI w meczu nie zawsze zgadza się z liczbą runs. Jeśli mecz zakończył się wynikiem 6:3 dla drużyny A tzn. że zdobyła ona sześć runów. Liczba RBI może być mniejsza na przykład z powodu błędów jakich dopuszczają się zawodnicy drużyny broniącej, oddając punkty.
RBI – runs batted in – jest to suma punktów zdobytych przez zawodnika odbijającego, po którym inny zawodnik osiąga bazę domową.
SB – stolen bases – liczba skradzionych baz, w której zazwyczaj górują młodzi, szybcy zawodnicy. Zawodnikowi stojącemu na pierwszej bazie dość łatwo jest ukraść drugą bazę w czasie kiedy miotacz rzuca do catchera nie widząc kątem oka biegnącego już zawodnika.
SF/SH – sacrifice fly/sacrifice hit – jest to uderzenie pałkarza, po którym on sam zostaje wyoutowany, ale inny zawodnik w tym czasie zdobywa kolejną bazę lub osiąga bazę domową, zdobywając run. W takim przypadku zawodnikowi wyoutowanemu zaliczany jest RBI.
SO – strikeout – jest to wyoutowanie pałkarza przez miotacza po jego trzech nieudanych próbach odbicia. Aby uznany był strikeout muszą paść trzy strike.
TB – total bases – suma zdobytych baz. Jeśli zawodnik w meczy zdobył home runa i zaliczył drugą bazę to TB wynosi 4+2=6.
Statystyki i zagrania w obronie (pitching)
CG – completed games – liczba meczów, w których miotacz zagrał wszystkie inningi.
ER – earned runs – liczba punktów oddanych z winy miotacza, np. bezpośrednie zdobycie home runa.
ERA – earned run average – jest to statystyka pitchera. Wyraża się jako liczba punktów zdobytych przez drużyną przeciwną (z JEGO winy), pomnożona przez regulaminowych 9 inningów i podzielona przez liczbę inningów, których grał. Przykład: w tegorocznym meczu finałowym Brett Myers poniósł porażkę, grając przez 7 in. i oddając trzy punkty. Jego ERA wyniosła więc 3*9/7=3,86. Im mniejsza ERA tym lepszy miotacz. Zazwyczaj ERA poniżej 4,00 jest uznawana za dobrą, a tylko miotacze z najwyższej półki w czasie całego sezonu regularnego notują ERA poniżej 3,00.
H – hits – liczba uderzeń, na którą pozwolił miotacz.
HBP – hit by pitch – jest to trafienie piłką narzuconą przez miotacza w ciało pałkarza, przy czym pałkarz nie może nastawić się na taką piłkę. Po takim zagraniu pałkarz za darmo przechodzi na pierwszą bazę tak jak w przypadku walk.
HR – home runs – liczba zdobytych home runów.
IP – innings pitched - liczba inningów w których pitcher miotał.
L – losses - liczba porażek miotacza.
R – runs – liczba punktów zdobytych przez drużynę przeciwną w czasie miotania jednego pitchera.
SHO - shutouts - liczba meczów, w których pitcher nie pozwolił drużynie przeciwnej.
na zdobycie punktów.
SO – strikeouts - liczba wyoutowanych zawodników przez miotacza poprzez strikeout.
W – wins – jest to liczba zwycięstw miotacza. Zwycięstwo otrzymuje on wtedy gdy gra co najmniej 5.0 inningów i momencie jego zejścia drużyna prowadzi i dowozi zwycięstwo do końca.
Walk – liczba oddanych przez miotacza walków.
Pozostałe nazewnictwo
double play – podwójne wyoutowanie, kiedy po odbiciu piłki wyoutowanych zostaje dwóch zawodników.
catcher – łapacz, zawodnik kucający za plecami.
center fielder – środkowy zawodnik pola (outfield).
cycle – bardzo rzadko spotykane zagranie, po którym zawodnik wspisuje się do historii. Cycle jest zaliczany wtedy, gdy w jednym meczu zawodnik zdobędzie pierwszą, drugą, trzecią bazę oraz home runa.
first base – pierwsza baza.
first baseman – pierwszy bazowy.
flyball – piłka odbita w powietrze.
groundball – piłka odbita po ziemi.
home run – domowy bieg, jest to zagranie, w którym po odbiciu piłka opuszcza pole gry.
home plate – baza domowa.
left fielder – lewy zawodnik pola (outfield).
no-hitter (no-no) – tak jak w przypadku cycle, również po no-hitterze zawodnik przechodzi do historii. Jeśli miotacz zagra całe 9. in. i nie odda rywalom ani jednego odbicia, a co za tym idzie ani jednego punktu to zalicza no-hitter.
pitcher – miotacz.
right fielder – prawy zawodnik pola (outfield).
second base – druga baza.
second baseman – drugi bazowy.
shortstop – jest to zawodnik o bardzo ważnej funkcji. Zwykle stoi między drugą a trzecią bazą, czyli tam gdzie najczęściej padają odbite piłki i stara się je złapać i szybko oddać do bazowego.
third base – trzecia baza.
third baseman – trzeci bazowy.
triple play – notowana niezwykle rzadko sytuacja, w której po odbiciu wyoutowanych zostaje trzech zawodników.
