Robert Noga: Żużlowe podróże w czasie (131): Matecznik Ufa

 / Na zdjęciu: zawody żużlowe sprzed lat (fotografia poglądowa)
/ Na zdjęciu: zawody żużlowe sprzed lat (fotografia poglądowa)

Czym Wembley dla kibica z Anglii, Stadion Olimpijski we Wrocławiu dla fana z Polski, czy Vojens (z zachowaniem wszelkich proporcji) dla Duńczyka, tym dla żużla w byłym ZSRR z całą pewnością była Ufa.

W tym artykule dowiesz się o:

Dowodów na potwierdzenie tej tezy znajdziemy co najmniej kilka, a najważniejszy jest ten, że od tego miejsca zaczęła się historia klasycznego speedwaya u naszych sąsiadów, z którymi przez lata rywalizowaliśmy o prymat w Europie środkowo-wschodniej.
[ad=rectangle]
Ufa, w czasach kiedy rodził się sowiecki, klasyczny speedway była stolicą Baszkirskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, tak zwanej republiki autonomicznej, założonej u zarania sowieckiego państwa już w 1919 roku. Dokładnie cztery dekady później narodziła się tutaj klasyczna odmiana sportu żużlowego, co ciekawe dopiero kilkadziesiąt lat po tym, jak Rosjanie zakochali się w lodowej odmianie speedwaya, w której szybko osiągnęli światowe wyżyny. Jak wynika z różnych dostępnych źródeł pierwsze wyścigi w klasycznej odmianie żużla odbyły się w Ufie w 1958 roku. Nie było jeszcze w tym mieście toru żużlowego, rywalizowano po prostu na bieżni lekkoatletycznej.

Szybko jednak wybudowano specjalny tor, który miał wówczas twardą płytę startową, długość 380 metrów, szerokość prostych 8, a wiraży 12 metrów (w niektórych źródłach widnieją parametry 9 i 13 metrów, tak czy owak był on jak widać wąski). Trybuny stadionu mieściły natomiast kilkanaście tysięcy widzów. Zakupiono centralnie żużlowe maszyny, co ciekawe były to czeskie motocykle ESO, które wówczas dopiero zaczynały zwycięską w kolejnej dekadzie rywalizację z angielskim Japem i polskim FIS-em o pozycję światowego hegemona w tej odmianie sportów motorowych. Żużel w ZSRR zorganizowano, co ciekawe, zupełnie inaczej niż w Polsce i inaczej niż w krajach kapitalistycznych. Całością kierował DOSAAF (z rosyjskiego Ochotnicze Towarzystwo Pomocy Armii, Lotnictwa i Floty) - paramilitarna organizacja mająca w założeniu wspierać wojsko i obronność kraju. Coś podobnego do naszej Ligi Przyjaciół Żołnierza, a potem Ligi Obrony Kraju.

To właśnie ona zakupiła sprzęt niezbędny do uprawiania żużla, w który wyposażała pierwszych zawodników. Pod koniec czerwca 1959 roku w Ufie rozegrano pierwsze oficjalne zawody. Były to turnieje indywidualne, na które zaproszono Polaków. O tamtych pierwszych kontaktach pisałem już kiedyś na SportoweFakty.pl, dziś więc przypomnę tylko krótko, że na zawody te strona polska wytypowała siedmiu zawodników reprezentujących kluby II-ligowe, a i tak okazali się oni surowymi nauczycielami dla gospodarzy. Pierwsze zawody 27 czerwca wygrał Stefan Kępa przed Euzebiuszem Goździkiem i Wiktorem Brzozowskim, dzień później najlepszy był Rajmund Światała przed Goździkiem, ale trzecie miejsce zajął najlepszy z miejscowych Leonid Drobiazko. Tamte zawody opisał kilkanaście lat później Andrzej Martynkin w swojej książce: "Czarny Sport". Dobry początek został więc zrobiony. Jeszcze tego samego roku, w październiku w Ufie odbyły się pierwsze indywidualne mistrzostwa ZSRR. Był to prawdziwy żużlowy weekend, w ciągu trzech dni rozegrano bowiem trzy turnieje: eliminacje oraz finał, którym był 20 biegowy turniej zwieńczony wyścigiem finałowym, z udziałem najlepszych zawodników w turnieju zasadniczym.

Pierwszym indywidualnym mistrzem ZSRR został Farit Szajnurow, drugi był Igor Plechanow, który zaledwie pięć lat później stanął już na drugim stopniu podium Indywidualnych Mistrzostw Świata. Co ciekawe wcześniej niż uczynił to pierwszy z Polaków - Antoni Woryna. Trzecie miejsce w tamtych premierowych mistrzostwach ZSRR zajął wspomniany już tutaj Drobiazko. Dobry początek został więc zrobiony. Naoczny świadek pierwszych prób żużla w ZSRR, inżynier Romuald Iżewski (tak, tak, ten od FIS-a) tak opisał w prasie swoje wrażenia po powrocie do Polski: - Z obserwacji zawodników radzieckich na treningach i zawodach nasuwa się wniosek, że czołówce żużlowej Europy rośnie zdolny i groźny konkurent. Iżewski nie mylił się, czego dowodem stały się jeszcze w latach 60-tych wspomniane medale IMŚ Plechanowa, czy też sukcesy w rywalizacji o Drużynowe Mistrzostwo Świata. A Ufa? W 1962 roku ekipa z tego miasta - Baszkiria została pierwszym drużynowym mistrzem kraju. W Ufie rozegrano także na przestrzeni lat wiele interesujących i ważnych imprez o charakterze międzynarodowym, chociażby jeszcze w latach 60-tych cieszące się wówczas sporą renomą finały kontynentalne Indywidualnych Mistrzostw Świata w latach 1968-1969.

Ten drugi przeszedł do legendy polskiego żużla, startowało w nim bowiem aż 12 naszych reprezentantów, czyli wszyscy którzy rozpoczęli wcześniej eliminacje Indywidualnych Mistrzostw Świata. Polacy opanowali też wtedy całe podium, wygrał Antoni Woryna przed Andrzejem Wyglendą i Edwardem Jancarzem. Wspomniany Andrzej Martynikn uznał tamte zawody za jeden z największych sukcesów w dotychczasowych dziejach polskiego sportu żużlowego. Faktycznie w tamtych czasach było to zjawisko wcześniej niespotykane. Chociażby z tego względu Ufa będzie się nam dobrze kojarzyć.

Robert Noga

Komentarze (5)
avatar
Marta Żmuda-Trzebiatowska
19.09.2014
Zgłoś do moderacji
1
0
Odpowiedz
A kiedy "zdechł" tor w Ufie? 
avatar
Gorka
14.09.2014
Zgłoś do moderacji
0
0
Odpowiedz
To nie "...wybudowano specjalny tor", był to stadion piłkarski, który powstał żużel utwór, i to cały tor. Tak podobnie, we Lwowie, a następnie zrobił. A pierwszy specjalny stadion dla żużla w Z Czytaj całość
avatar
tomkez
14.09.2014
Zgłoś do moderacji
0
0
Odpowiedz
Pamiętam Mecze Towarzyskie Zespołu Baszkirii Ufa z Kadrą PZM w Krośnie, pod koniec lat 80-tych i początkiem 90-tych. Startowali tacy zawodnicy jak Michaił Starostin, Nikolai Kornev, Oleg Judac Czytaj całość
avatar
Szalony Jacek
14.09.2014
Zgłoś do moderacji
0
0
Odpowiedz
Wot historija... :) 
Zgłoś nielegalne treści

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (876 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.