Smród był taki, że trener nie wytrzymał. "Ale to pomogło"

Józef Wojciechowski wspomina czasy Polonii. Podaje kwoty, jakie płacił piłkarzom

Kazimierz Jagiełło to były zawodnik między innymi Rakowa Częstochowa. Po karierze wyjechał do Belgii. Tam prowadził drużyny z niższych klas rozgrywkowych, był także skautem KV Mechelen. Później Jagiełło został zatrudniony w Polonii Warszawa w 2011 roku jako dyrektor sportowy, ale przestał pełnić tę funkcję już po trzech miesiącach.

Następnie wyjechał do Afryki, gdzie szkoleniowiec najpierw był dyrektorem sportowym w drugoligowym Milo FC (klub awansował do najwyższej ligi), a następnie w Hafia FC. Pod koniec poprzedniego roku Jagiełło został trenerem tej drużyny i zdobył z nią mistrzostwo Gwinei, na co Hafia czekała 38 lat.

Mateusz Skwierawski, WP SportoweFakty: Jak zdobywa się mistrzostwo Gwinei?

Kazimierz Jagiełło: Dominuje tu futbol spontaniczny. Wszystko zaczyna się od gry na ulicy. Chłopcy dosłownie biegają na drogach, po których jeżdżą samochody, na chwilę zatrzymują mecz, żeby się ruch rozładował, i potem dalej kopią piłkę. Stąd mają duże umiejętności, rozwijają naturalny talent, ale jednak grają bez myśli taktycznej. Raczej polega to na zasadzie: tam gdzie piłka, tam biegniemy. Jeżeli ktoś kopnie w prawo, wszyscy lecą w prawo, i odwrotnie.

Jak odnaleźć się w takiej rzeczywistości?

Oczywiście jakieś szlify taktyczne każdy posiada. Drużyny starają się ustawiać czterema obrońcami, dwoma defensywnymi pomocnikami, trzema napastnikami. Z tym, że to założenia początkowe. W czasie gry zawodnicy zapominają o obowiązkach i robią, co im dyktują emocje. Klucz w tym, żeby utrzymać dyscyplinę przez całe spotkanie.

Poziom umiejętności w lidze jest bardzo wyrównany. Różnice robią dwie rzeczy: taktyka i psychika.

ZOBACZ WIDEO: #dziejesiewsporcie: Holandia ma swojego Lionela Messiego?! Przepiękny drybling

To znaczy?

Tutejsi zawodnicy są bardzo delikatni. Trzeba uważać, jak się z nimi rozmawia. Są po prostu słabi mentalnie. W Afryce ludzie są bardziej szczerzy i wylewni. Przeważnie popadają ze skrajności w skrajność. Gdy piłkarze wygrywają mecz, to w euforii potrafią zrobić wszystko. Ale gdy stracą jedną lub dwie bramki i wpadną w fazę powątpiewania w swoje umiejętności, to robi się katastrofa - mogą przegrać mecz w dziesięć minut. Skoki temperatury psychicznej są tutaj bardzo częste.

Skąd się to bierze?

Z życia, z braku świadomości wielu rzeczy, z braku edukacji - w Gwinei jest z tym duży problem. Głównym powodem są warunki życiowe. Mam w zespole chłopców, którzy nie potrafią czytać i pisać, ale rozumieją, co do nich mówię. Jeden zna trzy języki: angielski, francuski i niemiecki, plus dialekty lokalne. A nie umie pisać. Takich paradoksów jest pełno.

Na życie zarabiają tylko z piłki?

Z jednej pensji zawodnika żyją ich całe familie. U nas, jak na warunki gwinejskie, chłopcy zarabiają z premiami bardzo dobrze. Jeden gracz może wyżywić całą rodzinę i jeszcze odłożyć. Średni zarobek w kraju waha się między 1,5 a 2 miliony franków gwinejskich miesięcznie. U nas w Hafia FC piłkarz zarabia 7-8 milionów, czyli przeliczając: to około 4 tysiące złotych.

A pan zarabia w milionach czy w miliardach tamtejszej waluty?

Ha! Proszę wybaczyć: dżentelmeni o pieniądzach nie rozmawiają. Choć nie będę ukrywał: dobrze mi się żyje w Gwinei. Mieszkam w stumetrowym apartamencie z basenem, dwoma tarasami i widokiem na morze. Mam swojego kierowcę i służbę, ale akurat to jest w Gwinei normalne. Skoro zarabiam lepiej niż inni, to moim niepisanym obowiązkiem jest "zaproszenie" do mojego życia dwóch lub trzech lokalnych pracowników. W taki sposób daje się innym zarobić, wspierając tutejszą gospodarkę.

Jak inni mieszkańcy patrzą na takie luksusy?

Ludzie bardzo często pytają mnie, czy pomogę im znaleźć pracę w Polsce. Wystarczy się tylko gdzieś zatrzymać samochodem i zaraz ktoś puka w szybę prosząc o wodę lub owoce.

My, uprzywilejowani, dzielimy się z biedniejszymi, to wręcz nasz obowiązek. Zobaczy pan chłopaka na wózku bez nóg i się pan nawet nie zastanawia. Serce się kraje. Zapomogi ze strony rządu są dla takich osób znikome, praktycznie zerowe. Oczywiście - cwaniacy-zawodowcy żerują i na tym, ale po jakimś czasie można odróżnić potrzebującego od oszusta. Pamiętam, gdy po raz pierwszy mały chłopiec prosił mnie o jedzenie. Prawie pękło mi serce.

Skrajna bieda jest bardzo widoczna?

Klasa średnia dopiero zaczyna się tworzyć. Gwinea jest krajem bardzo bogatym: ma złoża złota, boksytu, diamentów, żelaza. Rolnictwo stoi tu na dobrym poziomie, wody mają pod dostatkiem. Ale eksploatacja, przez kogo i jak - to już inna kwestia. Głównym źródłem dochodu w Gwinei jest handel uliczny. Ktoś kupi ananasa za 10 tysięcy (ok. 5 zł), pojedzie na drugi koniec miasta, gdzie sprzeda go za 15 lub 20 tysięcy.

Pan żyje w stolicy kraju - w Konakry.

Wszystko tu jest i wszystko pan tu kupi. Ma pan luksusowe hotele i restauracje, a zaraz obok stoi stragan z blachy, który płynie, gdy spadnie deszcz.

W mieście są ogromne korki. 13 kilometrów z domu na stadion potrafię jechać dwie godziny. W Konakry jest bardzo dużo samochodów, ludzie jeżdżą wszystkim, bo przeglądy są niby obowiązkowe, ale nikt tego nie robi. Szczególnie zapamiętałem jedno auto. Wyglądało, jakby przyjechało z wojny - z powybijanymi wszystkimi szybami i drzwiami tylko z przodu.

Jak miejscowi podchodzą do piłki nożnej?

Wszyscy nią nie żyją. Z przyczyn zarobkowych mało jest jednak kibiców na trybunach: przychodzi średnio od tysiąca do półtora tysiąca fanów na spotkanie. Bilet na mecz w Gwinei to rarytas. By przeżyć dzień, jeden Gwinejczyk potrzebuje około 40 tysięcy (ok. 20 zł), a wejściówki na mecz kosztują połowę tego. Dla nas to też wyjątkowe, że mimo sytuacji w kraju ludzie chcą nas oglądać.

Pan jest rozpoznawalny?

Łatwo mnie poznać, bo jestem biały i siwy. Idąc ulicą, często słyszę: "O, patrz, biały idzie. To trener Casimir". Ludzie się ze mną oswoili i ja też przyzwyczaiłem się, że mówią na mnie "biały" i się patrzą. 

Pana Hafia zdobyła mistrzostwo po 38 latach przerwy.

Po ostatnim meczu rozgrywek kibice wbiegli na boisko i zerwali ze mnie koszulę, podrzucali mnie. To było duże wydarzenie w Gwinei. Feta odbędzie się dopiero na początku przyszłego sezonu - wtedy zaplanowano rozdanie trofeów.

Na początku byłem dyrektorem sportowym Hafii. Drużyna źle wystartowała w lidze i decyzje zapadły bardzo szybko - zostałem trenerem. Zgodziłem się na propozycję prezesa i podjąłem rękawicę. Widziałem drużynę z bliska, znałem chłopaków, dokonaliśmy kilku zmian i wygraliśmy pięć meczów z rzędu. Mieliśmy przecież osiem punktów straty do Horoi po czterech meczach, ale wygraliśmy ligę.

Naprawdę nie ma na co narzekać. Mamy bardzo dobre warunki: własny stadion, hotel, autobus. Prezes jest bogatym człowiekiem, inwestuje w piłkę. W lidze tylko pięć zespołów ma możliwości finansowe na podobnym poziomie, co my.

Do tamtejszych zwyczajów już pan przywykł?

Nadal nie mogę patrzeć na zarzynanie zwierząt, które oddaje się w ofierze. Te sceny są dla mnie zbyt drastyczne. Przed każdym meczem i treningiem drużyna się modli. Musiałem przywyknąć do różnych rytuałów. Chłopcy mają swoje zwyczaje, na przykład nacierają ciała mieszanką wody z różnymi kropidłami. Raz aż mnie odrzuciło. Wszedłem do szatni z przekonaniem, że ktoś nie spłukał wody. - Kto się zes...?! - krzyknąłem. Wszyscy zaczęli się śmiać. Podszedł do mnie asystent i szybko wyjaśnił: "Spokojnie trenerze, to specjalny olejek. Pomoże nam w wygranej" - powiedział. No i pomógł. 

Chciałby pan kiedyś popracować w Polsce?

Byłem dyrektorem w Polonii Józefa Wojciechowskiego. Przy odrobinie większej cierpliwości może udałoby się stworzyć coś ciekawego? Mówiąc w żartach: prezes ze swoim temperamentem nadawałby się do Afryki.

Ja na ten moment myślę tylko o pracy w Gwinei. Chcemy awansować z Hafią do fazy grupowej Ligi Mistrzów i namieszać w afrykańskich pucharach. Polskie kluby zachęcałbym tylko do współpracy z tutejszymi zespołami, co robią między innymi Finowie i Szwedzi. Jest tu masa talentów.

Mistrzostwo Gwinei jest pana największym sukcesem w karierze?

Wcześniej kilka razy awansowałem z moimi drużynami z trzeciej do drugiej ligi belgijskiej, ale być w Gwinei mistrzem dużo znaczy. Zwłaszcza gdy kibice największego rywala, Horoi, zaczepiają cię po meczu i mówią: "Szacunek za to, co pan zrobił z Hafią".

Rozmawiał Mateusz Skwierawski, dziennikarz Wirtualnej Polski

Ułożył sobie życie w Niemczech. Wraca do Polski i jest zaskoczony