Po raz pierwszy do rywalizacji o Złoty Kask, szesnastka najlepszych jeźdźców wytypowanych przez PZM, stanęła w 1961 roku. Inauguracyjne zawody w Bydgoszczy zakończyły się, podobnie jak klasyfikacja końcowa Złotego Kasku za sezon '61, zwycięstwem rzeszowianina Floriana Kapały. Do 1976 r. kilka razy w roku walczono o punkty do klasyfikacji Złotego Kasku, z tym jednak udogodnieniem, że najsłabszy występ (bądź występy) poszczególnych żużlowców były odrzucane i do ogólnego rozrachunku liczyły się te tylko najbardziej udane. Na podstawie rezultatów osiąganych w rywalizacji o ZK wyłaniano reprezentację Polski, a także obsadzano reprezentantami naszego kraju poszczególne eliminacje Indywidualnych Mistrzostw Świata.
Od sezonu ’76 jeźdźcy walczący o nagrodę w postaci kasku w najcenniejszym sportowym kolorze nie mogli już sobie pozwolić na słabsze występy, czyli na tzw. "wpadkę". Do końcowej klasyfikacji liczono bowiem wszystkie punkty uzyskane we wszystkich turniejach Złotego Kasku. Również w celu udostępnienia szerszemu gronu zawodników możliwości rywalizacji o tytułowe trofeum, wprowadzono eliminacje do turniejów finałowych. Za zwycięstwo triumfator otrzymywał możliwość ścigania się w rozgrywkach krajowych w kasku w złotym kolorze, bez konieczności nakładania regulaminowego pokrowca. Zaszczyt ten trwał do momentu wyłonienia kolejnego zdobywcy tej nagrody.
Z biegiem lat system rywalizacji o Złoty Kask ulegał zmianom, co po części przyczyniło się do osłabienia (szczególnie w ostatnim czasie) rangi tego turnieju. Ostatnim zwycięzcą kilkuturniejowych (w tym przypadku dwóch) zmagań był w 1991 r. Sławomir Drabik z częstochowskiego Włókniarza. Od sezonu ’92 o tym komu przypadnie to zaszczytne wyróżnienie decydowała jednodniowa rywalizacja.
Kluby organizujące finał ZK mogły zapraszać zawodników zagranicznych, jednak nie byli oni klasyfikowani w ostatecznym rozrachunku. Od 2002 r. finał Złotego Kasku rozgrywany jest na obiekcie zdobywcy brązowego medalu Drużynowych Mistrzostw Polski. Do 2005 r. zawody te odbywały się pod koniec sezonu i stąd określenie tego turnieju jako nieoficjalny rewanż za finał Indywidualnych Mistrzostw Polski. W sezonach ’06 i ’07 ZK był jedną z pierwszych imprez żużlowych rozgrywanych na polskich torach, a zarazem stanowił krajowe eliminacje do cyklu Grand Prix. W zeszłym roku powrócono do dawnej konwencji i walka o Złoty Kask znów rozgrywa się w końcowej części sezonu.
Nominacji do startu w tych zawodach dokonuje Główna Komisja Sportu Żużlowego według klucza, w którym kluby ekstraligowe reprezentowane są przez 12 zawodników (10+ 2 rezerwowych), drużyny z zaplecza ekstraklasy przez 5 (4+1), a ekipy z II lig przez 3(2+1). Przy doborze kandydatur brane są pod uwagę średnie biegopunktowe z zawodów ligowych, wyniki w mistrzostwach świata i Europy, a także aktualna forma.
W 48 edycjach Złotego Kasku triumfowało dotychczas 33 zawodników. Najlepszy w tej klasyfikacji jest Tomasz Gollob, który dokonywał tej sztuki aż siedmiokrotnie. Po trzy razy najskuteczniejszymi w tej rywalizacji okazywali się Edward Jancarz, Roman Jankowski oraz Zenon Plech. Dwukrotnie tytuł zdobywcy Złotego Kasku przypadał Jackowi Gollobowi, Robertowi Słaboniowi i Antoniemu Worynie.
Młodszy z braci Gollobów także najczęściej gościł na podium przy okazji rywalizacji o ZK. Uczynił to ośmiokrotnie (pamiętne drugie miejsce za bratem Jackiem w 1996 roku we Wrocławiu) . Siedem razy wśród trzech najlepszych znajdował się leszczynianin Roman Jankowski. Sześć to wynik Jancarza i Andrzeja Huszczy (lecz bez zwycięstwa), pięć to rezultat osiągnięty przez imiennika zielonogórzanina Wyglendę.
Z uczestników piątkowej rywalizacji, po wycofaniu się Tomasza Golloba, triumf w Złotym Kasku ma na swoim koncie piątka żużlowców. Wiesław Jaguś, Piotr Świst, Janusz Kołodziej oraz gospodarze Grzegorz Walasek i Piotr Protasiewicz wiedzą jak smakuje zwycięstwo w jednym z najważniejszych turniejów w historii polskiego speedwaya. Sebastian Ułamek, mimo, że jeszcze nie miał okazji cieszyć się z pierwszego miejsca, czterokrotnie zajmował miejsce w najlepszej trójce ZK (dwa razy drugie i trzecie pozycje) . Tuż za nim w "klasyfikacji medalowej" Złotego Kasku plasują się Protasiewicz (1-0-2) oraz Rafał Dobrucki (0-2-1). Walasek (1-0-1), Świst (1-0-1), a także Jarosław Hampel(0-1-1) na podium meldowali się dwukrotnie. Krzysztof Kasprzak,
W Winnym Grodzie zabraknie ubiegłorocznego triumfatora Damiana Balińskiego z Unii Leszno, któremu słaba, tegoroczna dyspozycja uniemożliwiła start w obronie zdobytego trofeum.
Najlepsi w Złotym Kasku:
1961 - Bydgoszcz, Rzeszów, Nowa Huta, Gdańsk, Wrocław, Rybnik, Poznań, Częstochowa, Warszawa
1. Florian Kapała (Stal Rzeszów)
2. Henryk Żyto (Unia Leszno)
3. Marian Kaiser (Legia Gdańsk)
1962 - Rzeszów, Wrocław, Bydgoszcz, Gorzów Wlkp., Rybnik, Leszno, Częstochowa, Gdańsk
1. Marian Kaiser (Wybrzeże Gdańsk)
2. Florian Kapała (Stal Rzeszów)
3. Joachim Maj (Górnik Rybnik)
1963 - Gorzów Wlkp., Rybnik, Leszno, Bydgoszcz, Świętochłowice, Wrocław
1. Joachim Maj (Górnik Rybnik)
2. Stanisław Tkocz (Górnik Rybnik)
3. Henryk Żyto (Unia Leszno)
1964 - Rybnik, Gdańsk, Gorzów Wlkp., Rzeszów, Świętochłowice, Bydgoszcz, Wrocław
1. Andrzej Wyglenda (Górnik Rybnik)
2. Andrzej Pogorzelski (Stal Gorzów)
3. Joachim Maj (Górnik Rybnik)
1965 - Zielona Góra, Rybnik, Świętochłowice, Gorzów Wlkp., Toruń, Gdańsk, Bydgoszcz, Wrocław
1. Stanisław Tkocz (Górnik Rybnik)
2. Andrzej Pogorzelski (Stal Gorzów)
3. Antoni Woryna (Górnik Rybnik).
1966 - Zielona Góra, Poznań, Bydgoszcz, Nowa Huta, Poznań, Rybnik, Gorzów Wlkp.
1. Andrzej Pogorzelski (Stal Gorzów)
2. Paweł Waloszek (Śląsk Świętochłowice)
3. Andrzej Wyglenda (ROW Rybnik)
1967 - Rzeszów, Rybnik, Częstochowa, Poznań, Gdańsk, Tarnów, Bydgoszcz, Ostrów Wlkp.
1. Antoni Woryna (ROW Rybnik)
2. Henryk Glücklich (Polonia Bydgoszcz)
3. Andrzej Wyglenda (ROW Rybnik)
1968 - Rybnik, Wrocław, Tarnów, Gdańsk, Toruń, Gorzów Wlkp., Ostrów Wlkp., Bydgoszcz
1. Paweł Waloszek (Śląsk Świętochłowice)
2. Zygmunt Pytko (Unia Tarnów)
3. Stanisław Tkocz (ROW Rybnik)
1969 - Częstochowa, Wrocław, Gdańsk, Świętochłowice, Gorzów Wlkp., Bydgoszcz, Rzeszów, Rybnik
1. Edward Jancarz (Stal Gorzów)
2. Andrzej Pogorzelski (Stal Gorzów)
3. Andrzej Wyglenda (ROW Rybnik)
1970 - Leszno, Świętochłowice, Rybnik, Bydgoszcz, Gorzów Wlkp., Opole, Wrocław, Gdańsk
1. Jan Mucha (Śląsk Świętochłowice)
2. Paweł Waloszek (Śląsk Świętochłowice)
3. Andrzej Wyglenda (ROW Rybnik)
1971 - Gorzów Wlkp. Opole, Rybnik, Bydgoszcz, Tarnów, Wrocław, Świętochłowice
1. Antoni Woryna (ROW Rybnik)
2. Paweł Waloszek (Śląsk Świętochłowice)
3. Jerzy Szczakiel (Kolejarz Opole)
1972 - Częstochowa, Gorzów Wlkp., Opole, Bydgoszcz, Chorzów, Poznań, Wrocław, Zielona Góra
1. Edward Jancarz (Stal Gorzów)
2. Henryk Glücklich (Polonia Bydgoszcz)
3. Marek Cieślak (Włókniarz Częstochowa)
1973 - Gorzów Wlkp. Leszno, Zielona Góra, Opole, Częstochowa, Chorzów, Bydgoszcz, Chorzów
1. Zenon Plech (Stal Gorzów)
2. Edward Jancarz (Stal Gorzów)
3. Jan Mucha (Śląsk Świętochłowice)
1974 - Rybnik, Bydgoszcz, Leszno, Częstochowa, Zielona Góra, Gorzów Wlkp.
1. Zenon Plech (Stal Gorzów)
2. Jan Mucha (Śląsk Świętochłowice)
3. Edward Jancarz (Stal Gorzów)
1975 - Wrocław, Częstochowa, Rybnik, Gorzów Wlkp., Leszno, Opole, Bydgoszcz, Gdańsk
1. Edward Jancarz (Stal Gorzów)
2. Zenon Plech (Stal Gorzów)
3. Bogusław Nowak (Stal Gorzów)
1976 - Opole, Leszno, Gorzów Wlkp., Częstochowa
1. Marek Cieślak (Włókniarz Częstochowa)
2. Edward Jancarz (Stal Gorzów)
3. Jerzy Rembas (Stal Gorzów)
1977 - Opole, Gorzów Wlkp., Częstochowa, Leszno
1. Jerzy Rembas (Stal Gorzów)
2. Jan Mucha (Śląsk Świętochłowice)
3. Bogusław Nowak (Stal Gorzów)
1978 - Chorzów
1. Zenon Plech (Wybrzeże Gdańsk)
2. Bolesław Proch (Stal Gorzów)
3. Andrzej Huszcza (Falubaz Zielona Góra)
1979 - Częstochowa, Gdańsk, Chorzów, Rybnik
1. Robert Słaboń (Sparta Wrocław)
2. Piotr Pyszny (ROW Rybnik)
3. Mariusz Okoniewski (Unia Leszno)
1980 - Rybnik, Wrocław, Toruń, Leszno
1. Robert Słaboń (Sparta Wrocław)
2. Eugeniusz Błaszak (Start Gniezno)
3. Bernard Jąder (Unia Leszno)
1981 - Wrocław, Bydgoszcz, Grudziądz, Leszno
1. Bolesław Proch (Polonia Bydgoszcz)
2. Leonard Raba (Kolejarz Opole)
3. Jan Ząbik (Apator Toruń)
1982 - Leszno
1. Roman Jankowski (Unia Leszno)
2. Wojciech Żabiałowicz (Apator Toruń)
3. Mirosław Berliński (Wybrzeże Gdańsk)
1983 - Leszno
1. Jan Krzystyniak (Falubaz Zielona Góra)
2. Mirosław Berliński (Wybrzeże Gdańsk)
3. Andrzej Huszcza (Falubaz Zielona Góra)
1984 - Wrocław
1. Roman Jankowski (Unia Leszno)
2. Grzegorz Dzikowski (Wybrzeże Gdańsk)
3. Leonard Raba (Kolejarz Opole)
1985 - Opole, Gdańsk, Zielona Góra
1. Wojciech Żabiałowicz (Apator Toruń)
2. Mirosław Berliński (Wybrzeże Gdańsk)
3. Maciej Jaworek (Falubaz Zielona Góra)
1986 - Częstochowa, Rybnik, Gniezno, Wrocław
1. Roman Jankowski (Unia Leszno)
2. Wojciech Żabiałowicz (Apator Toruń)
3. Andrzej Huszcza (Falubaz Zielona Góra)
1987 - Gdańsk, Rzeszów, Opole, Wrocław
1. Zenon Kasprzak (Unia Leszno)
2. Wojciech Żabiałowicz (Apator Toruń)
3. Roman Jankowski (Unia Leszno)
1988 - Toruń, Gniezno, Gorzów Wlkp., Wrocław
1. Piotr Świst (Stal Gorzów)
2. Jan Krzystyniak (Unia Leszno)
3. Zenon Kasprzak (Unia Leszno)
1989 - Tarnów, Wrocław
1. Wojciech Załuski (Kolejarz Opole)
2. Andrzej Huszcza (Falubaz Zielona Góra)
3. Janusz Stachyra (Stal Rzeszów)
1990 - Toruń, Rybnik, Zielona Góra, Leszno, Rzeszów, Wrocław
1. Mirosław Korbel (ROW Rybnik)
2. Roman Jankowski (Unia Leszno)
3. Jacek Gomólski (Start Gniezno)
1991 - Gdańsk, Wrocław
1. Sławomir Drabik (Włókniarz Częstochowa)
2. Andrzej Huszcza (Morawski Zielona Góra)
3. Piotr Pawlicki (Unia Leszno)
1992 - Wrocław
1. Tomasz Gollob (Polonia Bydgoszcz)
2. Roman Jankowski (Unia Leszno)
3. Krzysztof Kuczwalski (Apator Toruń)
1993 - Wrocław
1. Dariusz Śledź (Sparta Wrocław)
2. Jerzy Mordel (Motor Lublin)
3. Jan Krzystyniak (Stal Rzeszów)
1994 - Wrocław
1. Tomasz Gollob (Polonia Bydgoszcz)
2. Dariusz Śledź (Sparta Wrocław)
3. Jacek Krzyżaniak (Apator Toruń)
1995 - Wrocław
1. Tomasz Gollob (Polonia Bydgoszcz)
2.Jarosław Olszewski (Wybrzeże Gdańsk)
3. Tomasz Bajerski (Apator Toruń)
1996 - Wrocław
1. Jacek Gollob (Polonia Bydgoszcz)
2. Tomasz Gollob (Polonia Bydgoszcz)
3. Roman Jankowski (Unia Leszno)
1997 - Wrocław
1. Tomasz Gollob (Polonia Bydgoszcz)
2. Tomasz Bajerski (Stal Gorzów)
3. Sebastian Ułamek (Włókniarz Częstochowa)
1998 - Wrocław
1. Jacek Gollob (Polonia Bydgoszcz)
2. Rafał Dobrucki (Polonia Piła)
3. Piotr Świst (Stal Rzeszów)
1999 - Wrocław
1. Jacek Krzyżaniak (WTS Wrocław)
2. Robert Sawina (Start Gniezno)
3. Rafał Dobrucki (Polonia Piła)
2000 - Wrocław
1. Tomasz Gollob (Polonia Bydgoszcz)
2. Sebastian Ułamek (Wybrzeże Gdańsk)
3. Andrzej Huszcza (Falubaz Zielona Góra)
2001 - Wrocław
1. Piotr Protasiewicz (Polonia Bydgoszcz)
2. Robert Sawina (WTS Wrocław)
3. Sebastian Ułamek (WTS Wrocław)
2002 - Bydgoszcz
1. Tomasz Gollob (Polonia Bydgoszcz)
2. Jacek Gollob (Polonia Bydgoszcz
3. Piotr Protasiewicz (Polonia Bydgoszcz)
2003 - Wrocław
1. Rafał Okoniewski (ZKŻ Zielona Góra)
2. Tomasz Jędrzejak (WTS Wrocław)
3. Jarosław Hampel (WTS Wrocław)
2004 - Bydgoszcz
1. Wiesław Jaguś (Apator Toruń)
2. Tomasz Gapiński (WTS Wrocław)
3. Grzegorz Walasek (Włókniarz Częstochowa)
2005 - Rybnik
1. Janusz Kołodziej (Unia Tarnów)
2. Damian Baliński I (Unia Leszno)
3. Krzysztof Słaboń (WTS Wrocław)
2006 - Częstochowa
1. Tomasz Gollob (Unia Tarnów)
2. Sebastian Ułamek (Włókniarz Częstochowa)
3. Piotr Protasiewicz (Polonia Bydgoszcz)
2007 - Bydgoszcz
1. Grzegorz Walasek (ZKŻ Zielona Góra)
2. Rafał Dobrucki (Marma Rzeszów)
3. Krzysztof Kasprzak (Unia Leszno)
2008 Wrocław
1. Damian Baliński (Unia Leszno)
2. Jarosław Hampel (Unia Leszno)
3. Adrian Miedziński (Unibax Toruń)
