Historia starożytnych Igrzysk Olimpijskich

Zdjęcie okładkowe artykułu:
zdjęcie autora artykułu

Nie są znane dokładne początki igrzysk olimpijskich. Dane historyczne przytaczają imię pierwszego zwycięzcy Koroibosa z Elidy i datę pierwszych igrzysk w Olimpii - 776 rok p.n.e.

W tym artykule dowiesz się o:

1
/ 3

Przewodnictwo nad igrzyskami w Olimpii sprawowało jedno z miast - Pisa lub Elida. Rywalizacja między nimi doprowadziła w końcu do starć zbrojnych, w wyniku których Pisa została zniszczona (572 p.n.e.), a przewodnictwo objęła Elida. Na okres igrzysk do Olimpii przybywało wielu gości, widzów i pielgrzymów. Zawodnicy przybywali z miesięcznym wyprzedzeniem, by trenować pod okiem sędziów. W pierwszym dniu igrzysk składano ofiary i przysięgi.

Obiekty, które znajdowały się w Olimpii, to: stadion z bieżnią, gimnazjon, buleuterion, pracownie rzeźbiarzy, łaźnie i inne.

W igrzyskach mogli uczestniczyć jedynie mężczyźni; występowali oni nago (z wyjątkiem wyścigów rydwanów i wyścigów w pełnym uzbrojeniu). W zawodach nie mogły uczestniczyć kobiety, zaś mężatki opuszczały Olimpię na czas zawodów.

Igrzyska trwały początkowo tylko 5 dni, potem - w miarę dodawania konkurencji - przedłużano je. Wyznaczeni sędziowie doglądali przebieg konkurencji, a były to: biegi, zapasy, skoki, wyścigi konne, pentatlon, boks, pankration, wyścigi rydwanów, czy też wyścigi hoplitów.

Nagrodami dla zwycięzców w początkowym okresie były wieńce z gałązek oliwnych, później także pieniądze, co stanowiło pokusę do nieuczciwej walki i korupcji. Igrzyska olimpijskie trwały do roku 393 n.e., kiedy to ze względu na pogański charakter zostały zniesione przez cesarza Teodozjusza I Wielkiego.

Pierwsze igrzyska olimpijskie odbywały się w Olimpii w Grecji i były rozgrywane co cztery lata. Pierwsze udokumentowane igrzyska odbyły się w roku 776 p.n.e. Na czas igrzysk olimpijskich zaprzestawano wojen. Podczas trwania jakichś konfliktów ogłaszano "święty rozejm" i wojny wstrzymywane były na 2 miesiące. Przez pięć dni trwały igrzyska, reszta była przeznaczona na wyruszenie i powrót z igrzysk przez widzów i zawodników. Pierwszym etapem uroczystości, jeszcze przed rozpoczęciem igrzysk było złożenie przysięgi przed posągiem Zeusa. Mięso dzika cięto na kawałki, rozsypywano albo rozkładano przed posągiem i każdy z uczestników, wraz z ojcem i swymi braćmi składał przysięgę, że nie dopuści się żadnego oszustwa na zawodach, co potwierdzali drugą przysięgą, w której mówili, że ściśle przykładali się do ćwiczeń przez poprzednie 10 miesięcy. Oficjalnie otrzymywało się nagrodę - wieniec z gałązek z wawrzynu (laur olimpijski), lecz nagradzany był tylko zwycięzca. Zawodnik, który wygrał igrzyska, stawał się sławny i otrzymywał tytuł olimpionika. W jego rodzinnym mieście stawiano pomniki na jego cześć i pisano wiersze. W murze miasta wygranego zawodnika robiono dziurę, przez którą wchodził zwycięzca witany przez mieszkańców. Oznaczało to, że miasto nikogo już się nie obawia, ponieważ ma takiego obrońcę. Zwycięzca otrzymywał również nagrody materialne, ale nie dawane oficjalnie. Z czasem, oprócz wieńca z gałązek oliwnych, otrzymywano pieniądze i przedmioty wartościowe. Sławę zdobywało całe miasto, a nie tylko wygrany. Kary olimpijskie były bardzo surowe. Zawodnik, który dopuścił się oszustwa, zmuszony był postawić pomnik Zeusowi, na którym wyryto jego imię i nazwisko oraz występek, którego się dopuścił. Najpopularniejszym z oszustów jest Ateńczyk Kalliopos, który przekupił swoich niedoszłych przeciwników. Cała sprawa wyszła na jaw. Ateńczyk i inni musieli postawić pomniki dla Zeusa. Ateńczycy przestali brać udział w igrzyskach, bóg Delficki powiedział, że jak zaczną ponownie brać udział, nie będzie im głosił przepowiedni.

Ruiny starożytnej Pisy fot. Glenn Bowman flickr.com
Ruiny starożytnej Pisy fot. Glenn Bowman flickr.com
2
/ 3

Najstarszą dyscypliną starożytnych igrzysk był dromos - bieg krótki na dystansie jednego stadionu. Początkowo długość tego biegu nie była wyraźnie określona, dopiero od 6 igrzysk dystans ustalono na 600 stóp, to jest 192,67 m. W konkurencji tej wymagano od zawodników nienagannej postawy i odpowiedniego układu ciała w czasie biegu. Zwracano uwagę przede wszystkim na długi krok, silną pracę ramion wysuniętych do przodu i lekko pochylony tułów. Kolejną olimpijską dyscypliną był diaulos - bieg średni, który rozegrano po raz pierwszy na 14 Igrzyskach. Diaulos równał się dystansowi dwóch stadionów (385,34 m). Zawodnik pokonywał linię mety i wracał do punktu startu tą samą bieżnią. Na piętnastych z kolei Igrzyskach wprowadzono nową konkurencję - dolichos, czyli bieg długi. Rozgrywano go prawdopodobnie na długości 24 stadionów. Za pierwszego zwycięzcę uznaje się Akantosa ze Sparty. Inny Spartanin, Ladas, w czasie 85 igrzysk zwyciężył, jednak po pokonaniu mety padł na ziemię i skonał. Na 18 igrzyskach do nieustannie poszerzanego zestawu konkurencji dołączono zapasy. Walki w tej dyscyplinie były jednak bardziej zbliżone formą do współczesnego wrestlingu aniżeli znanych nam zapasów w stylu wolnym czy klasycznym. Dozwolone było podstawianie nogi, wyłamywanie palców a nawet szarpanie za nos czy wargi. Zwycięstwo osiągano po trzykrotnym powaleniu przeciwnika na ziemię. Nie obowiązywał podział na kategorie wiekowe czy wagowe. Dopiero w późniejszym czasie wyróżniono także zapasy chłopców.

Od 18 Igrzysk rozgrywano pentathlon - pięciobój. W jego skład wchodziły: rzut oszczepem (wykonanym z drewna świerkowego bądź jesionu o długości w granicach ludzkiego wzrostu), rzut dyskiem (dyskobole stali na specjalnym podeście zwanym balbis, skąd oddawali rzuty), skok w dal, bieg na dystansie jednego stadionu i zapasy. W czasie Igrzysk 23 Olimpiady pojawiła się walka na pięści, która z czasem stała się najbardziej krwawym widowiskiem zawodów. Poddający się unosił rękę i palec wskazujący ku górze lub uderzał zawodnika w bark. Na ten znak przerywano walkę. Na 25 Igrzyskach wprowadzono wyścigi rydwanów powożonych przez właścicieli zaprzęgów. W tej konkurencji startowali tylko najbardziej zamożni, gdyż utrzymanie koni było niezwykle kosztowne. Dopiero wiele lat później pojawiły się wyścigi biedniejszych, np. wozów zaprzężonych w muły. Do programu 33 Olimpiady dołączono pankration, skrzyżowanie zapasów i walki na pięści. Zawodnicy mieli prawo stosować wszystkie chwyty i uderzenia, wyłamywać palce, ręce, stopy, łamać nosy. Zwycięstwo osiągano przez poddanie się przeciwnika. Od 65 Igrzysk w 520 r. p.n.e. rozgrywano hoplites, czyli bieg w uzbrojeniu. Początkowo biegano z pełnym ekwipunkiem wojskowym, w hełmie, z włócznią, tarczą i w nagolennikach. Później stopniowo ograniczano uzbrojenie, rezygnując kolejno z nagolenników, włóczni, hełmu, by wreszcie bieg odbywał się z samą tylko tarczą. Pokonywano odległość równą dwóm stadionom. Najczęściej to właśnie hoplites był ostatnią dyscypliną Igrzysk. W późniejszych latach dodawano kolejne konkurencje, wśród nich zawody poetów i trębaczy.

Discus-miotacz (dyskobol), kopia rzymska z brązu oryginał 5 wiek pne, znaleziono w willi Hadriana, British Museum fot. carolemadge1 flickr.com
Discus-miotacz (dyskobol), kopia rzymska z brązu oryginał 5 wiek pne, znaleziono w willi Hadriana, British Museum fot. carolemadge1 flickr.com
3
/ 3

W dziejach starożytnych igrzysk najbardziej wsławił się Leonidas z Rodos. Był on zwycięzcą czterech kolejnych Olimpiad (154, 155, 156 i 157) w biegu na dystansie jednego stadionu, w diaulosie i w biegu zbrojnym. Grecy czcili wielokrotnych zwycięzców dając im specjalną nazwę - triastes. Innym znanym olimpionikiem był Herodos z Megary. W czasie dziesięciu kolejnych Igrzysk, w latach 328 - 292 p.n.e., zdobywał wieńce laurowe w zawodach trębaczy. Milon z Krotony był sześciokrotnym zwycięzcą Igrzysk w zapasach. Pierwszy laur olimpijski zdobył jeszcze w zawodach chłopców w 540 r. p.n.e. Od 62 do 66 Igrzysk był już niepokonany w zawodach dorosłych. Co ciekawe, wśród zwycięzców Igrzysk kroniki podają także Filipa II Macedońskiego. Odniósł on zwycięstwo w 106 Olimpiadzie, w 356 r. p.n.e., w wyścigach konnych.

W zawodach brali udział zamożni ludzie, których stać było na poświęcenie całego roku na ćwiczenia, później byli to tylko wybrani atleci. Występowano nago, dlatego igrzyska mogli oglądać tylko wolni mężczyźni. Kobietę przyłapaną na oglądaniu igrzysk czekała kara śmierci. Nie było konkurencji zespołowych.

W starożytnej Grecji termin olimpiada oznaczał czteroletni okres między następnymi igrzyskami olimpijskimi.

W igrzyskach mogli brać udział wszyscy Grecy płci męskiej.

Odbywały się one ku czci boga Zeusa. W pierwszym dniu wszyscy zawodnicy uczestniczyli w obrzędach ku czci Zeusa i przysięgali wraz z ojcem i swymi braćmi i siostrami, że będą walczyć uczciwie. Każdy składał przysięgę, że nie dopuści się żadnego oszustwa na zawodach, co potwierdzali drugą przysięgą, w której mówili, że ściśle przykładali się do ćwiczeń przez poprzednie 9 miesięcy. Zaprzysięgani byli również sędziowie.

W drugim dniu rano rozgrywane były wyścigi rydwanów na hipodromie, natomiast po południu rozgrywany był pentatlon czyli pięciobój składający się z następujących konkurencji: bieg, skok w dal, rzut dyskiem i oszczepem oraz zapasy.

W trzeci dzień o poranku ponownie składano ofiary Zeusowi, ze 100 wołów, natomiast po południu odbywały się biegi chłopców.

Czwartego dnia rozgrywane były zawody, w których celem było wykazanie się odwagą i wytrwałością - zapasy, boks, pankration, wyścigi w pełnym uzbrojeniu.

W ostatni - piąty dzień miało miejsce rozdanie nagród i zakończenie igrzysk olimpijskich.

Zeus - to na jego cześć rozgrywane były igrzyska. Fot. Tilemahos E. flickr.com
Zeus - to na jego cześć rozgrywane były igrzyska. Fot. Tilemahos E. flickr.com
Źródło artykułu: WP SportoweFakty
zgłoś błądZgłoś błąd w treści
Komentarze (1)
Jankus1110
26.07.2012
Zgłoś do moderacji
1
0
Odpowiedz
Wynalezienie zapasów przypisywano Tezeuszowi, który "chwytem zapaśniczym" pokonał zbója Kerkiona z Eleusis. Jak podaje Graves, Tezeusz objął go oburącz za kolana, uniósł w górę i rzutem o ziemi Czytaj całość
Zgłoś nielegalne treści

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (876 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.