Na winklu mysłowickiego toru - początki żużla na Śląsku

Śląski żużel kojarzony jest głównie z Rybnikiem i Świętochłowicami. Jednak to nie tam, a w Mysłowicach znajdowała się przedwojenna stolica polskiego speedwaya. W dzielnicy Słupna powstał na początku lat 30. XX wieku tor przeznaczony wyłącznie do wyścigów żużlowych.

Inicjatywę budowy mysłowickiego stadionu żużlowego podjęto wiosną roku 1929. Decyzję w tej sprawie podjął Śląski Klub Motorowy. Tor miał być płaski, o luźnej nawierzchni, bezpieczny i widowiskowy - jak pisała przedwojenna prasa na Śląsku. Na jego lokalizację wybrano 120-morgowy teren należący do szlacheckiej rodziny Laryszów, a następnie Sułkowskich z Bielska-Białej. Stadion został wybudowany niedaleko mysłowickiego rynku, w dzielnicy Słupna, w pobliżu lasu i stawu, który do dzisiaj jest wykorzystywany przez mieszkańców tego miasta jako kąpielisko. Kilka lat później w podobnej lokalizacji wybudowano stadion w Rybniku - niedaleko rynku, przy stawie Ruda. Ciekawostką jest fakt, że w odległości ok. 1 km od budowanego toru znajdował się tzw. Trójkąt Trzech Cesarzy, czyli miejsce w którym zbiegała się granica trzech państw zaborczych: Prus, Austrii i Rosji. Mysłowicki tor był długi - liczył 800 metrów i miał 40 metrów szerokości. Miał on być tylko jednym elementem całego kompleksu sportowego na Słupnej. Stadion Miejski w Mysłowicach poza torem żużlowym miał bowiem posiadać również dwie pływalnie, boiska, tor betonowy dla cyklistów, restauracje oraz szatnie dla zawodników. Przy budowie kompleksu pracowało 120 robotników. "Towarzystwo Budowy Stadionu" wydało na ten cel niebagatelną wówczas kwotę 1,5 miliona złotych. Obok toru miała stanąć trybuna dla tysiąca widzów, a na wałach wokół przewidziano miejsca dla pozostałych kibiców. W zamyśle mysłowicki kompleks miał być największym w Polsce i jednym z największych w tej części Europy.

Obiekt w Mysłowicach

Pierwotnie tor miał być oddany do użytku 21 września 1930 roku, ale z powodu braku funduszy na tak szybkie zakończenie budowy termin został przekroczony. Obcięto budżet i tor zamiast żwirowej nawierzchni został pokryty żużlem z pobliskich hut. Pierwsze zawody odbyły się w Mysłowicach 13 października 1930 roku. Przez wiele lat uznawano je za początek żużla w Polsce. Później okazało się, iż zawody dirt-trackowe szybciej rozegrano w Poznaniu, ale także w Bydgoszczy i Grudziądzu. Niemniej w Mysłowicach po raz pierwszy zawodnikom przyszło rywalizować na torze zbudowanym stricte dla zawodów żużlowych. Na starcie mysłowickich zawodów stanęło wówczas kilkunastu jeźdźców z Polski oraz Niemiec. By ich oglądać na stadion przyszło aż 15 tys. widzów. Pierwsze zawody składały się z siedmiu biegów, w których żużlowcy rywalizowali w podziale na klasy pojemności silnika motocykla (250, 350 i ponad 500 ccm). Bieg otwarcia toru wygrał miejscowy zawodnik - Stefan Maciejewski.

Kolejne zawody w Mysłowicach także przyciągały krajową czołówkę oraz zawodników z zagranicy. Startowali tam m.in.: Weyl, Czerniak, Nagengast, Malicki z Poznania, Breslauer z Katowic, Jung i Kopiec z Rybnika, Gembala z Krakowa, Langer z Warszawy, Baron z Bielska Białej; ale także reprezentanci Niemiec, Austrii, Jugosławii, Danii, Bułgarii, Węgier czy też Czechosłowacji. Rekordowa liczba fanów, jaka obserwowała żużlowe zawody w Mysłowicach zgromadziła się 31 maja 1931 roku - na stadion na Słupnej weszło wówczas 25 tys. kibiców.

Zawody w Mysłowicach

Historia toru w Mysłowicach była niestety krótka. Pod koniec 1933 roku wybuchła bowiem afera z zaproszeniem na wrześniowe zawody żużlowców niemieckich. Śląski Okręg Związku Motocyklowego wydał zakaz w tej sprawie, a mimo to organizatorzy pozwolili reprezentantom Niemiec wystartować w zawodach. W efekcie sekcja motocyklowa z Mysłowic została zawieszona, a w związku z tym nie było komu organizować zawodów na Słupnej. W roku 1934 motory na stadionie w Mysłowicach już nie zawarczały, a konkurencja z Sosnowca, Rybnika, Katowic czy nie tak odległego Krakowa wykorzystała tę sytuację organizując ciekawe zawody na swoich obiektach. O Mysłowicach już wówczas nikt nie pamiętał… Dzisiaj na miejscu toru znajduje się parking przed kąpieliskiem i Centralnym Muzeum Pożarnictwa.

Mysłowicki tor był także areną pierwszych turniejów indywidualnych mistrzostw Polski, ale to już temat na osobny artykuł.

Źródło artykułu: