Andrzej Zydorowicz: Pele mnie rozczarował

Marek Bobakowski 21 Lipca 2019, 08:22

Namiętnie.

Zboczenie zawodowe?

Nie, ja po prostu mam duszę kibica. Moja żona tylko mnie pyta: "a masz dzisiaj jakiś mecz?". Zazwyczaj mam. A ona ma chwilę spokoju i na drugim telewizorze może obejrzeć film. Ostatnio oglądałem bardzo dużo tenisa. Był Wimbledon, piękny turniej, piękny sport. Sam amatorsko trochę grałem.

Kogo panu się najlepiej słucha/ogląda?

Na przykład Tomasza Jarońskiego i Krzysztofa Wyrzykowskiego. Świetni są. Stworzyli duet na luzie, często przekomarzają się na antenie, bardzo mi to odpowiada. Tego się inaczej słucha. W porównaniu do moich czasów, a zwłaszcza początków, to komentarz był bardziej napuszony, sztywniacki, oficjalny. Nie mogłem sobie pozwolić na słowa "rach-ciach-ciach" (słynne powiedzenie duetu Jaroński-Wyrzykowski - przyp. red.), bo...

... byłby dywanik u szefa?

Dywanik? Eee, tam. Nie byłoby mnie natychmiast wśród transmitujących! Zazdroszczę współcześnie komentującym właśnie tego luzu.

A czego pan nie lubi w dzisiejszej telewizji?

Nie mogę ścierpieć gadulstwa u obecnie komentujących. A niestety, jest ono w modzie. Niektórzy komentatorzy gadają jak najęci. Powstaje szum informacyjny. Oni nie dadzą człowiekowi chwili na zastanowienie, przemyślenie. Ja muszę czasami wyciszyć komentarz. Ciągle ciekawostka, ciekawostka, ciekawostka. Ja jak kiedyś komentowałem to miałem ze trzy ciekawostki na cały mecz. I czekałem, by je wykorzystać w odpowiednim momencie. Nie zawsze udało się sprzedać wszystkie. Czasami z trzech puściłem tylko jedną, bo na przykład zawodnik zszedł po I połowie. No i co? Ciekawostki mi zeszły z boiska. A propos użytych w odpowiednim momencie ciekawostek: zna pan historię z Gustawem Holoubkiem?

Napisał o panu krytyczny felieton w "Rzeczpospolitej" podczas MŚ w USA, w 1994 roku.

W jednym z tekstów określił mnie germanofilem, może nie napisał dosłownie, ale zarzucił mi, że wielbię niemiecką piłkę, że wpadam w zachwyt. Byłem zdumiony. Mógł mi wiele zarzucić, ale nie, że preferuję jedną drużynę kosztem innych. Tekst wkurzył moją żonę, która była na miejscu w Polsce. Napisała list i wysłała do gazety.

Postanowiła bronić męża.

Zydorowicz (w środku) to wielki fan tenisa. Na zdjęciu z Ryszardem Szurkowskim (z prawej) oraz aktorem Wojciechem Skibińskim. Fot. Archiwum prywatne Andrzeja Zydorowicza.

W kolejnym meczu, który komentowałem, przygotowałem sobie takie sformułowanie: "zagrał jak Holoubek za swoich najlepszych czasów". Użyłem oczywiście w odpowiednim momencie. Czekałem na sytuację, gdy piłkarz pogubi się w swoim dryblingu. Jeżeli Holoubek oglądał, to z pewnością domyślił się, na czym polegał ten żart. Stefan Friedmann na pewno oglądał.

Skąd pan wie?

Bo się na mnie obraził. Uważał, że nie powinienem żartować z wielkiego artysty. A ja trochę odbrązowiłem Holoubka. Ale wróćmy do gadulstwa u obecnych komentatorów. Do mnie przemawiają słowa Bohdana Tomaszewskiego, który kiedyś napisał, że po wielu, wielu latach zrozumiał, że cisza jest bardzo istotnym fragmentem komentarza. Można masę rzeczy wygrać ciszą.

Cisza jest często odbierana jako brak wiedzy komentującego.

Bez sensu. Zauważyłem też, że w polskich mediach są nieustanne zachwyty nad południowoamerykańskimi komentatorami, którzy wrzeszczą jak najęci.

Przez dwie minuty "gooooooooooooooool".

No właśnie. Mamy naśladowców. Na przykład mój serdeczny kolega Tomek Zimoch, któremu zawsze mówiłem "stary, ty mniej wrzeszcz, bo mi bębenki pękają". Komentator gości w domu. Czy chciałby pan mieć w domu gościa, którzy wrzeszczy jak najęty, albo cały czas gada i nikogo do słowa nie dopuszcza?

Ponad pół wieku mieszka pan na Śląsku w Katowicach. Trafił pan tutaj na studia i tak już został.

Śląsk we mnie wszedł i już nie wyszedł. Przyjechałem z Częstochowy, choć urodziłem się w Radomiu, później mieszkałem w Poznaniu i Toruniu. Moja żona jest katowiczanką, urodziła się w samym centrum miasta, na ulicy Warszawskiej. Do syna Marcina (który jest byłym wojewodą zachodnio-pomorskim - przyp. red.) mówię często "Hanysek".

Był pan jednym z najbardziej znanych komentatorów sportowych w Polsce. Czemu nie przeniósł się pan do Warszawy? Nie wierzę, że nie było propozycji.

Kilkanaście razy mnie namawiali. Ja już miałem rodzinę w Katowicach, moja żona nie bardzo chciała opuszczać rodzinne miasto, gdzie żyli jej rodzice, a syn zaczął chodzić do szkoły. Ślązacy zupełnie inaczej podchodzą do przeprowadzek. Są zżyci ze swoją ziemią. Poza tym w Warszawie zawsze były układy, układziki, zależności. Jak na Dzikim Zachodzie. Nie chciałem brać w tym udziału. Mój szef w Katowicach - Roman Paszkowski - powiedział mi kiedyś: "w Warszawie to jest kośba, z kosą chodzą i jak przestaje być szefem ten, który pana ściągnął, to natychmiast ścinają i pana".

Nie żałuje pan?

Na Śląsku zawsze było co robić. Stadion Śląski przyciągał najważniejsze wydarzenia, bo nie było przecież jeszcze Stadionu Narodowego w Warszawie. Było pięć zespołów piłkarskich w Ekstraklasie, było sporo dyscyplin, duża różnorodność.

A teraz? Co pan myśli widząc kolejne spadki Ruchu Chorzów czy GKS-u Katowice? Co się dzieje ze śląską piłką?

Tak naprawdę to śląskiej piłki już nie ma. To polska, a nawet europejska piłka. Kiedyś w drużynach ze Śląska grało 8-9 miejscowych zawodników. Teraz? Grają różne nacje. Od razu powiem, że to bardzo dobrze. Jesteśmy w Unii Europejskiej, musimy mieć kontakt ze światem. Dzięki temu uczymy się, podpatrujemy. O Ruchu nie będę mówił, bo nie jestem w środku, sytuację GKS-u znam, bo byłem radnym.

Przez 16 lat: od 2002 do 2018 roku.

Andrzej Zydorowicz na mediolańskim San Siro. Fot. Archiwum prywatne Andrzeja Zydorowicza.

A gdzie tam. W końcu - chyba ze trzy lata temu - zażartowałem publicznie na takim spotkaniu, że ja prędzej umrę, niż oni awansują do Ekstraklasy. Pewnie przemówiła przeze mnie złośliwość, ale takie słowa padły. W najgorszych snach nie przewidywałem wtedy, że nie tylko, że nie awansują, ale spadną z zaplecza Ekstraklasy. GKS był pompowany od wielu lat, sztucznie.

Z drugiej strony jest Górnik Zabrze, no i Piast Gliwice - mistrz Polski.

Waldemar Fornalik stworzył świetny zespół. Wiadomo, że grają piłkarze, ale to on wymyślił koncepcję. Podjął wiele trafionych decyzji. Ta drużyna gra tak, jaki charakter ma trener. A Fornalik jest spokojny, opanowany, ma swoje przemyślenia, słucha muzyki poważnej. Przyznał mi się do tego podczas jednego ze spotkań organizowanych przez Clearex Chorzów. Wieczorem był bankiet, akurat spotkało się dwóch niezbyt chętnych do alkoholu, no może trochę czerwonego wina wypiliśmy, spokojnie usiedliśmy i sobie pogawędziliśmy. Nawet wymienił mi tytuły ulubionych utworów, których nie potrafię powtórzyć mimo że moja żona namiętnie słucha muzyki poważnej i nawet chodzimy na koncerty.

Pan pamięta Fornalika jeszcze jako piłkarza.

Już wtedy chętnie z nim rozmawiałem. Potrafił się wysławiać, był idealnym zawodnikiem dla dziennikarza.

W reprezentacji jednak mu się nie powiodło. Był zbyt grzeczny?

Zniszczono go w reprezentacji. To facet skupiony, opanowany, nie ma w nim nic z hochsztaplera. Jeszcze bardziej podziwiam go za to, jak potrafił się po tym okresie podnieść, nie dał się zdeptać. No i teraz jest mistrzem Polski.

Jedynym autorem sukcesu Piasta jest Fornalik?

Nie, jednym z głównych autorów. Miarą sukcesu jest również stadion. Mimo podszeptów z różnych stron nie wybudowano obiektu na 16-18 tysięcy miejsc, ale na 10 tysięcy. Skromniutki, zbudowano go bez zbędnego hałasu medialnego. Mam wrażenie, że bardzo podobną zasadę zastosowano przy budowie składu. Ale mistrzostwo Piasta też świadczy o słabości polskiej ligi. Skoro zespół wygrywając kilka meczów w końcówce sezonu jest w stanie wygrać ligę, to pytam: gdzie jest ta Legia Warszawa, ten Lech Poznań, gdzie ta Lechia Gdańsk.

Powiedział pan, że w 2018 roku nie kandydował już w wyborach samorządowych z powodu stanu zdrowia.

Mam już 77 lat. Zaczynam się powoli sypać. To już 33 lata jak walczę z nieuleczalną chorobą. W 1986 roku wykryto u mnie cukrzycę, ale być może męczyła mnie już od kilku lat. W 1993 roku przeszedłem na insulinę. Noszę opaskę, na której jest informacja, że jestem cukrzykiem, moje dane, dane kontaktowe w sytuacji, gdybym stracił przytomność. Jak pan zauważył, podczas naszej długiej rozmowy zjadłem jagodziankę i banana. Muszę pilnować, aby poziom cukru nie spadł za bardzo.

Choroba przeszkadzała w pracy?

Trochę tak. Dziennikarstwo to szalony zawód, gdzie często nie da się zaplanować dnia. A jako cukrzyk muszę wiedzieć, kiedy mam wykonać zastrzyk, aby utrzymać odpowiedni poziom cukru. Kiedyś była taka insulina, że pół godziny po wkłuciu trzeba było zjeść. Tylko, że przerwa w meczu piłkarskim trwa kwadrans, za mało. A przecież nie mogłem jeść komentując II połowę.

Obserwuj @MarekBobakowski

Czytaj także: Szymon Ziółkowski: Nie chcę wojny polsko-polskiej. Ale mam w domu ciężki młot >>

Czytaj także: Weronika Nowakowska: Byłam w potrzasku. Hejterzy kopali leżącego >>