Rosyjska afera dopingowa: pytania i odpowiedzi

Postaraliśmy się o wyjaśnienie części kontrowersji związanych z ostatnimi wpadkami dopingowymi rosyjskich sportowców. Pomógł w tym nam specjalista od prawa sportowego, Tomasz Dauerman.

Michał Kaczmarczyk 12 Marca 2016, 12:00

WP SportoweFakty / Olga Król

1. Czy powinniśmy się czuć zaskoczeni tak nagłym wysypem sportowców z Rosji przyłapanych na stosowaniu niedozwolonych substancji?

- Obecnie przy okazji kazusu Szarapowej pojawiły się liczne doniesienia o naruszeniu przepisów antydopingowych przez zawodników stosujących meldonium. Jednakże nie generalizowałbym, że dotyczy to tylko rosyjskich sportowców. Ewentualnie wskazać można, że problem stosowania tej substancji dotyczy raczej sportowców z tak zwanej ściany wschodniej. Proszę zauważyć, że w podobnym okresie tę substancję wykryto między innymi w organizmie dwóch ukraińskich biathlonistów czy w organizmie srebrnego medalisty ostatnich igrzysk olimpijskich w zapasach z Uzbekistanu.

Maria Szarapowa przyłapana na dopingu!

- Natomiast ta lawina doniesień dotycząca dopingu z pewnością z jednej strony bierze się z faktu, że substancja ta dopiero w styczniu 2016 roku została wpisana na listę substancji zabronionych, przez co część sportowców mogła ją omyłkowo nadal stosować bez sprawdzenia aktualizacji listy czy poprzez zastosowanie produktu zanieczyszczonego tą substancją. Nie można również wykluczyć sytuacji, że podczas kontroli w roku 2016 wyszły skutki stosowania substancji w roku 2015 (kiedy substancja była jeszcze legalna), gdyż nie można zapominać, że każda substancja ma określony czas wykrywalności w ludzkim organizmie. Z drugiej strony wpływ na lawinę doniesień o stosowaniu ww. substancji z pewnością ma również sam przypadek Szarapowej, która jest sportowcem rozpoznawalnym na całym świecie. Należy podkreślić, że zgodnie z przepisami antydopingowymi tego rodzaju okoliczności nie wyłączają odpowiedzialności sportowców.

2. Dlaczego profesjonalni sportowcy otoczeni licznymi fachowcami, w tym ludźmi zorientowanymi w najnowszych regulacjach prawnych, nie wiedzieli o nowym statusie meldonium i wciąż je stosowali?

- Rzeczywiście jest to zaskakujące: czy doszło do zwykłego zaniedbania, braku należytej staranności po stronie szeroko rozumianego sztabu pomocniczego zawodnika, a może do świadomego stosowania substancji w celu poprawy wyniku sportowego? Tego nie jesteśmy w stanie jednoznacznie określić.

W mojej ocenie tak liczne "wpadki" dopingowe na początku roku, to jest w styczniu i lutym na substancji dodanej do listy w styczniu 2016 roku mogą również świadczyć o stosowaniu substancji w roku 2015, która nie została całkowicie zmetabolizowana przez organizm zawodnika, co miało wpływ na wynik kontroli. Jeśli tak rzeczywiście było, to w takim wypadku należałoby również ocenić wpływ tak wykrytej substancji na możliwość poprawy wyników sportowych.

Kolejny Rosjanin przyłapany na przyjmowaniu tej samej substancji co Maria Szarapowa!

Nie ulega jednak wątpliwości, że po pierwsze zawodnicy powinni dochowywać należytej staranności w zakresie spożywanych przez siebie produktów i weryfikować ich składy z ogólnodostępną listą substancji i metod zabronionych. Po drugie przed spożyciem leku, nawet zaleconego przez lekarza, skonsultować jego skład i zweryfikować z listą. Po trzecie, uważać na ogólnodostępne suplementy diety, gdyż one również mogą być zanieczyszczane substancjami zabronionymi, a po czwarte, jeśli choćby w przypadku Szarapowej lek był stosowany w celu poprawy zdrowia, to przed jego zastosowaniem złożyć do odpowiedniego organu wniosek o uzyskanie wyłączeń terapeutycznych. Dzięki tym działaniom zawodnik może zminimalizować ryzyko pozytywnej kontroli antydopingowej.

Jednocześnie uważam, że każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie w oparciu o ustalony stan faktyczny, zebrany materiał dowodowy i wszystkie okoliczności łagodzące i obciążające zawodnika. Nasza kancelaria uczestniczyła bowiem w wielu postępowaniach antydopingowych, w których dochodziło do naruszenia podstawowych międzynarodowych standardów wydanych przez Światową Agencję Antydopingową i które to naruszenia w konsekwencji miały wpływ na wynik sprawy i końcowe orzeczenie.