12 
Ot takie zawody dla przeciętniaków. No więc jechał Jason Doyle i jemu podobnych 15 "ciułaczy". Kto by sobie zawracał głowę takimi "wynalazkami", zwłaszcza, że na stadion zawitał nie kto inny jak sam we własnej osobie sześciokrotny mistrz świata - Ivan Mauger. Na zawody przyjechał ze swoją publikacją i najbliższą świtą - małżonką Raye i przyjacielem, a także autorem książki Martinem Rogersem. Mauger jak zwykle wszystko miał dopięte na ostatni guzik. Stoisko rozłożył przy trybunie głównej. Stolik z narzutą w szachownicę, która przez lata była wizytówką Maugera, roll-upy oraz inne materiały reklamowe.
Kupiłem książkę, zamieniłem z Maugerem kilka słów i poprosiłem o wspólna fotkę. Mauger oczywiście się zgodził. Gdy już ustawiliśmy się do kamery aparatu fotograficznego, Ivan nagle powiedział stop i dał sygnał żeby na chwilę wstrzymać się. Dlaczego? Otóż stwierdził, że otoczka nie jest jak należy. Zrobił porządek na stole oraz skrupulatnie pościągał wszystkie wiszące za nami na barierce trybuny głównej elementy promocji sprzedaży książki, które uwidaczniały cenę sprzedaży. Gdy skończył, dopiero wtedy dał sygnał, że można zrobić zdjęcie. Nie mogłem uwierzyć w to, co zobaczyłem. Okazał się profesjonalistą w każdej nawet najdrobniejszej sytuacji. Mistrzem budowania wizerunku, facetem z pasją, ale przede wszystkim człowiekiem, który okazywał szacunek dla innych.
Historia Ivana uczy nas, że warto podejmować codzienny trud i wierzyć w siebie. Że najbliższa rodzina jest źródłem energii. To nie czas i miejsce, aby opisywać ze szczegółami karierę Maugera. Ale zapewniam was, że była wyjątkowa. Pełna wyboi, zwątpienia i pokonywania własnych słabości. Mentalnych i fizycznych.
- Gdy poznałem Maugera w ogóle nie dziwiłem się, że sześć razy został mistrzem świata. Był bardzo kreatywny, pracowity i zdyscyplinowany. Nieustannie rozmyślał i snuł wizje - mówi Krzysztof Cegielski. Były wicemistrz świata juniorów dwukrotnie brał udział w turniejach o Złoty Kask organizowanych przez Nowozelandczyka. - Mimo sześćdziesiątki na karku był w znakomitej formie. Potrafił pracować cały tydzień bez ustanku, od rana do nocy. Kiedyś wsiadł na mój motocykl i na próbnych jazdach wykręcił najlepszy czas spośród nas wszystkich startujących. Udowodnił, że wciąż idealnie czuł motocykl i wybierał najlepsze ścieżki - opowiada Cegielski.
- Podczas mojego dwumiesięcznego pobytu późną jesienią w 1996 roku, miałem szansę na zwycięstwo w całej serii Golden Helmet, ale odnowiła mi się bolesna kontuzja szczęki. Był potrzebny zabieg, po którym czułem się osłabiony i nie chciałem jechać. Mauger do końca mnie namawiał, że jeśli tylko poczuję, że jestem na siłach, to warto żebym wsiadł na motocykl i bronił końcowego triumfu - rozpoczyna swoje wspomnienia związane z Maugerem Mirosław Cierniak. - Był mentalnym czołgiem. Uczył nas żeby nigdy się nie poddawać i pokonywać własne słabości. Moja kariera nie poukładała się jak trzeba, ale tą wiedzą, którą przekazał mi wtedy Ivan, dzielę się z adeptami w mojej szkółce oraz w Unii Tarnów - dodaje Cierniak.
ZOBACZ WIDEO Motocykl żużlowy podczas meczu
Żużel w nowozelandzkim Christchurch w latach powojennych był bardzo popularny. Na zawody potrafiło przyjść nawet 20 tysięcy widzów. W tym żużlowym mieście narodziło się kilka wielkich gwiazd brytyjskich torów lat 50.: Roonie Moore, Barry Briggs, Trevor Redmond, czy Geof Mardon. Żużlowa gorączka udzieliła się również Maugerowi. W tamtych czasach mali chłopcy nie marzyli o niczym innym, tylko żeby zostać żużlowcem. Zanim wsiedli na motocykl, cale godziny rywalizowali na rowerach. Gdy Ivan skończył 14 lat i jego życie wypełniały tylko motocykle, nastąpił ważny moment w jego życiu. Otóż poszedł coś zjeść do baru mlecznego, a tam pracowała młodziutka blondynka o czarującym uśmiechu. Była to oczywiście Raye-Sarah Telfer, która będąc małym dzieckiem wraz z rodziną przybyła na antypody z dalekiej Szkocji. Pomiędzy dwójką nastolatków szybko wybuchło uczucie, które przetrwało przez dziesięciolecia i nigdy nie wygasło.
Ze swoją wybranką pobrali się 9 lutego 1957 roku. Na uroczystość przybyło około 70 osób, rodzina i przyjaciele. Nowożeńcy odebrali gratulacje, moc życzeń i... udali się na miodowy miesiąc, a raczej na miodowy sezon, czyli w podroż do dalekiej Anglii, gdzie Ivan miał rozpocząć karierę na europejskich torach. Marzył o tym, że w Anglii zostanie gwiazdą i będzie zarabiał tyle pieniędzy, że będzie mógł utrzymać rodzinę. Pierwszy czek na żużlu zarobił 11 października 1955 roku i było to 10 funtów australijskich. Czeku nigdy nie zrealizował, lecz zachował na pamiątkę. - Wziąłem ze sobą motocykl, skrzynkę narzędzi i trochę ciuchów. Nic więcej nie mieliśmy - wspominał Mauger. Skrzynka na narzędzia była przerobiona z powojennej skrzynki na amunicję. Ivan wziął pędzel, przemalował ją na czarno i wymalował białą farbą, dużymi literami napis NZ.
Młodzi małżonkowie po raz pierwszy musieli pokonać strach i ruszyć ku nowej przygodzie. Dla Ivana to była podróż w całkowite nieznane. Trafił do słynnego londyńskiego zespołu Wimbledon, gdzie był zapowiadany jako "nowy Roonie Moore". Z planów nic nie wyszło. Maugerowi na angielskich torach wiodło się źle. Zimą 1957/58 musiał dorabiać jako kierowca ciężarówki, a w dodatku urodziła się córka Julie. Para podjęła decyzję, że dla dobra dziecka żona wróci do rodziców w Nowej Zelandii. W porcie Tilbury, gdy Ivan żegnał Raye z dzieckiem, nastąpiła zwrotna chwila w życiu młodego Kiwi.
- Gdy patrzyłem na oddalający się statek czułem się potwornie źle i długo płakałem. Przysiągłem sobie, że nigdy więcej nam się to nie powtórzy. Nigdy więcej. A panaceum było tylko jedno - zostanę mistrzem świata na żużlu. Przez następne lata powtarzałem to sobie wiele razy. Za każdym razem, gdy musiałem pracować na sukces - podkreślał po zakończeniu kariery Mauger. Reszta opowieści, to już historia.
- Chciał wygrywać trzydzieści razy pod rząd. Za każdym razem tak samo mocno. Tydzień przed finałem światowym nie należał do najmilszych osób pod słońcem - mówi wieloletni przyjaciel Ivana, Peter Oakes, dziennikarz, promotor i człowiek instytucja w brytyjskim żużlu, a przede wszystkim przyjaciel Nowozelandczyka i partner w interesach. Wspólnie wydali kilka książek. Nie tylko o karierze Maugera, ale ogólnie o żużlu na świecie. - Dla Ivana jednak nie tytuł mistrza świata był najważniejszy w życiu, a rodzina. Gdy chciał wracać ponownie do Anglii w 1963 roku, postawił promotorom sprawę jasno - albo zapłacicie za przyjazd całej mojej rodziny albo nie jadę wcale. Ryzyko podjął znany z pokerowych zagrywek Mike Parker, a wielu pukało się w czoło - opowiada Oakes.
Ivan w szczytowej formie lubił mawiać: dopóki jestem mistrzem świata, nie dbam o to, czy jestem popularny. W Anglii lubili go kibicie, ale tylko tego klubu, w którym akurat startował. Inaczej było poza Anglią. Tam wzbudzał podziw u kibiców i respekt u rywali. Miał nad nimi ogromną przewagę psychiczną. Lubował się w gierkach psychologicznych na torze i poza nim. Fascynował się psychologią. W 1972 roku na finale światowym wystąpił ku zaskoczeniu w czarnej zamiast kolorowej skórze. - To była specjalna strategia, żeby się nie wyróżniać - zdradził po finale, w którym po raz czwarty został mistrzem świata. - W 1977 roku byłem najlepszy. W sierpniu wygrałem super trudny finał interkontynentalny na White City, a Mauger cudem prześlizgnął się spod ręki kata - opowiada broniący wtedy tytułu mistrza świata Peter Collins.
- Na podium byłem w znakomitym nastroju. Czułem, że nic mnie nie zatrzyma żeby znów zdobyć złoto, aż do momentu, gdy po zawodach do szatni wszedł Ivan i rzucił do mnie jedno zdanie: Co, myślałeś, że już odpadłem? Dwa tygodnie później ja zdobyłem srebro, a wygrał... Ivan - wspomina Collins. Znakiem firmowym Maugera było jego zachowanie przed najważniejszymi zawodami. Rozkładał motocykle w boksie i znikał z pola widzenia. Do parku maszyn wracał w ostatniej chwili przed wyjściem do prezentacji. W tym czasie leżał na ławce w szatni owinięty jedynie w ręcznik i oddawał się koncentracji. Mauger nigdy nie zdradzał swoich sekretów w zakresie przygotowania mentalnego. Dlatego na ten temat snuły się plotki i legendy.
Dalsza część artykułu na drugiej stronie.
[nextpage]Czy to koncentracja, czy już medytacja? A może coś zażywa? W każdym razie nerwy miał z żelaza. - Nie pamiętam, aby podniósł głos bądź wpadał w furię. Zawsze był spokojny i opanowany - mówi Barry Briggs. Największą siłą Maugera była najbliższa rodzina. Żona Raye zawsze była podporą dla swojego męża. - Tata wszystko, co planował robił z mamą - tłumaczy córka Julie. - Będąc jeszcze dziećmi, wsiedli na statek i popłynęli na drugą stronę globu, mając w ręku tylko karteczkę z nazwiskiem osoby, która miała ich przejąć na miejscu. To była prawdziwa miłość. Mama była z ojcem w każdym momencie, w każdym miejscu. Tata nie robił tego wszystkiego z chęci zysku, tylko z chęci wygrywania - dodaje.
Pierwsze złoto zdobył w 1968 roku. Sukces powtórzył w dwóch kolejnych sezonach. Do dziś nikt nie wyrównał tego rekordu tj. trzy tytuły pod rząd. - W dodatku na trzech rożnych obiektach. W tym w jaskini lwa, czyli za żelazną kurtyną w Polsce, we Wrocławiu - lubił podkreślać Mauger. Po zdobyciu trzeciego tytułu mistrza świata był u szczytu sławy. Dwójka amerykańskich złotników złożyła obietnice, że jeśli Ivan wygra we Wrocławiu, to pokryje złotem motocykl, na którym sięgnął po 3. tytuł. Amerykanie dotrzymali słowa i złota Jawa jeszcze bardziej nadawała blasku sławie Maugera. Z tego cacka był wyjątkowo dumny i lubił się fotografować ze swoim wyjątkowym trofeum.
Mauger jako pierwszy został fabrycznym jeźdźcem Jawy i pierwszym żużlowcem, który reklamował rożne produkty. Wina, oleje, lakiery samochodowe oraz producentów części do maszyn żużlowych. - Ivan długo po zakończeniu kariery miał swoich sponsorów. Oblepiony był znakami firmowymi. Na każdej koszulce, czapce, bluzie, kurtce, czy samochodach widniały loga jego sponsorów. A wszędzie jego znakiem firmowym było 9xworld champion. To była jego wizytówka. Jak nikt inny potrafił sprzedać swój sukces i tym przyciągał do siebie innych. W Australii żużel nie jest wielką okazją do zarabiania pieniędzy, ale on to potrafił robić. Przyciągał magią swojej osoby i profesjonalizmem. Ludzie mu wierzyli - wyjaśnia Cegielski.
- Podczas mojego pobytu nie zdążył przygotować obiecanych dyplomów i certyfikatów. Gdy wyjeżdżałem obiecał, że dośle je do Polski pocztą. Po kilku tygodniach dokumenty dostarczyła mi do domu tarnowska poczta. To było niesamowite - wzdycha Cierniak. Na żużlu zarobił sporo pieniędzy i zawsze był twardym negocjatorem. Wielu twierdziło, że tak naprawdę tym nieugiętym partnerem w interesach jest żona Raye. Po zakończeniu kariery osiadł w australijskim Gold Coast. Kupił dom na prestiżowym osiedlu niedaleko oceanu. - To było magiczne miejsce. Przy ulicy było wejście do tej sporej posiadłości, natomiast na zapleczu efektowny taras, a dalej wodny kanał, który prowadził do oceanu. Na kanale tuż przy domu stacjonował jacht Ivana, którym lubił pływać - opowiada Cierniak.
Mauger na torze spędził ponad 30 lat. Jeździł w 104 finałach mistrzostw świata. Zdobył 30 medali. Wygrał ponad tysiąc turniejów w 26 krajach. W 1976 roku został odznaczony m.in. Orderem Imperium Brytyjskiego, a w 2000 roku został wybrany żużlowcem Millenium. W 1985 roku zorganizował jedyne w swoim rodzaju tournée po całym świecie z okazji zakończenia kariery. Uwielbiał podróże i kontakty z rożnymi kulturami. Nie segregował ludzi na lepszych i gorszych. Był tak samo otwarty na Anglosasów jak i na ludzi zza żelaznej kurtyny. W trakcie i po zakończeniu kariery był mentorem, opiekunem i menedżerem największych torowych sław. To on wynalazł w swojej szkółce dla juniorów w Belle Vue w 1967 roku Ole Olsena.
Żużlowe szkółki organizował w rożnych częściach świata. Pod koniec lat 60. wraz z braćmi Cordy i Jackiem Milne rozpropagował żużel w słonecznej Kalifornii. Żużlowego rzemiosła uczył pierwszego amerykańskiego zawodowca nowej fali Mike'a Basta. Był menedżerem Kenny'ego Cartera i Hansa Nielsena. Wraz ze swoim przyjacielem i odwiecznym rywalem z toru Barrym Briggsem zorganizował finał światowy w Los Angeles, a także coroczne zawody dla weteranów Golden Greats.
- Mauger miał największy wpływ na rozwój mojej kariery. Podczas dwóch pobytów u niego w Australii spędziłem z Ivanem wiele dni. Przegadaliśmy wiele godzin, podczas których wyjaśniał mi ogrom kwestii związanych z podejściem nie tylko do żużla, ale do życia - mówi Cegielski. - U niego nie było zmiłuj, jeśli chodzi o wypełnienia kontraktu i zobowiązania ze sponsorami, bądź telewizją - zauważa z kolei Mirosław Cierniak. - Dzień przed zawodami wybierał dwóch-trzech spośród nas i zabierał w samo południe na kręcenie promocyjnego materiału zapowiadającego zawody w lokalnej telewizji. Nie było gadania, że komuś się nie chce bądź nie ma siły i ochoty w samo południe przebierać się w skórę, zakładać kask i myć motocykl żeby idealnie prezentował się w kamerze. Wypełnianie kontraktu u Maugera było rzeczą świętą - dodaje.
11 kwietnia 1963 roku zadebiutował w barwach Newcastle Diamonds. Był to jego powrót do ligi brytyjskiej po czterech latach rozbratu z Europą. W 1958 roku nie dał rady podnieść się mentalnie po rozstaniu z żoną i dzieckiem. Pomimo że codziennie pisali do siebie długie i pełne emocji listy, nie dał rady znieść rozłąki. Był przybity i rozkojarzony, a na torze słaby. Zmieniał kluby, dorabiał gdzie się dało, ale finał musiał być tylko jeden. Wracaj do domu chłopcze - powiedziała brutalnie Anglia. Po powrocie nie marnował czasu. Jeździł na antypodach i szlifował formę. Dwa lata namawiał, prosił i przekonywał słynnego promotora Mike'a Parkera, że warto dać mu szansę. Parker w końcu uległ. Tym razem miało się udać. Był lepiej przygotowany. Miał za sobą 4 sezony doświadczenia na australijskich torach, lepszy sprzęt i cenne wskazówki od swojego mentora, dwukrotnego mistrza świata, Jacka Younga.
Mike Parker na prezentacji zawodnika z numerem cztery zapowiedział: Ivan "wola zwycięstwa" Mauger. W dwóch pierwszych startach nie zdobył punktu, a w następnym upadł. Mecz zakończył z mizernym dorobkiem zaledwie dwóch punktów. Ale wygrywanie nie jest wszystkim, ważniejsza jest wola zwycięstwa. Dwa lata później liczył już 26 lat i po raz pierwszy miał wystartować w eliminacjach mistrzostw świata. Poturbował nogę i ramię. W specjalnie skonstruowanym bucie chroniącym kontuzjowaną lewą nogę stanął pod taśmą w brytyjskich eliminacjach. Przegrał z bólem i odpadł. Ale wygrywanie nie jest wszystkim, ważniejsza jest wola zwycięstwa. Trzy lata później na Ullevi w Goeteborgu na mistrzowskim podium stał ze ściskającą go Raye i z kompletem punktów.
Ivan Mauger był wzorem jak można prowadzić piękne, zdrowe i aktywne życie. Pełne pasji i miłości, bo takie jest prawdziwe życie mistrzów.
Grzegorz Drozd
![Żużel. Popis mistrza i wicemistrza świata! Woźniak nie zdołał zatrzymać rywali [WIDEO]](https://v.wpimg.pl/MTM3Mi5qYjUsUTtaGgpvIG8JbwBcU2F2OBF3SxpCfWQ1AnpZGgIreSxXIABbGD4gP1IuA1RfOiQuVyNHRR1iJzlcPwhSFH97K1YsHUADKDASXD8AUhgjNSEce18CSSxnKQN1WFRGLGESAHRaB0B-Y38dJxlSUzA)
