Polski zjazd olimpijski. Teraz wreszcie może być lepiej

Otylia Jędrzejczak. Każdy ma klucz do szczęścia

Liczba krążków zdobywanych przez Polaków na igrzyskach olimpijskich od lat maleje. Trzy ostatnie letnie igrzyska - w Pekinie (2008), Londynie (2012) i Rio de Janeiro (2016) - kończyliśmy z jedenastoma medalami. Za każdym razem z coraz podlejszego kruszcu.

Biało-Czerwoni z Brazylii przywieźli tyle samo zdobyczy co z Londynu i Pekinu, ale złota były tylko dwa (Magdalena Fularczyk-Kozłowska/Natalia Madaj i Anita Włodarczyk). Nic dziwnego, że w klasyfikacji medalowej zsunęliśmy się na trzydzieste trzecie miejsce. Niemal najgorsze w dziejach, bo niżej wisieliśmy tylko raz - samotny brąz boksera Aleksego Antkiewicza dał nam tuż po wojnie, w Londynie, pozycję trzydziestą czwartą.

Aleksandra Kowalczuk jedzie na igrzyska olimpijskie -->

Wielki świat

Polski zjazd olimpijski to zarówno efekt kryzysu sportu profesjonalnego w naszym kraju, jak i pochodna zmieniającego się świata. Ten cały czas rośnie, a my na igrzyskach się kurczymy. Jeszcze w Seulu (1988) po medale sięgali przedstawiciele 52 z 153 startujących reprezentacji. Niespełna trzy dekady później swoich przedstawicieli na IO miało 207 państw, a medale świętowali kibice w 88 krajach.

ZOBACZ WIDEO F1. Dobra zmiana Roberta Kubicy. "Widać same plusy"

Polska na letnich igrzyskach olimpijskich

Rozwój technologii sprawił, że profesjonalny sprzęt i nowoczesne metody treningowe dostępne są tam, gdzie jeszcze kilka dekad temu zawodnicy mogli o tym tylko marzyć (kraje afrykańskie). Sport zawsze służył i służy też jako polityczny soft power: czy to będąc metodą ocieplania wizerunku kraju, czy też emanacją państwowej potęgi. Tą drogą wzrost niemal wykładniczy zaliczyli na przełomie wieku Chińczycy.

Nowe otwarcie

Wielki sport w PRL-u był drogą do społecznej awangardy: wyjazdy, dolary, kontrakty w zakładach pracy. Po upadku komunizmu zabrakło koncepcji. Polski sport długo szukał pomysłu na siebie. Nie zdefiniowaliśmy dyscyplin narodowych wartych szczególnego wsparcia (pływanie u Australijczyków, brytyjskie kolarstwo, włoska i węgierska szermierka), zaniedbaliśmy te przynoszące sukcesy (boks). Medale w wielu przypadkach były efektem talentu wybitnej jednostki, nie systemu.

Wzorców było mnóstwo. Węgrzy do sponsorowania najpopularniejszych dyscyplin zachęcają przedsiębiorców ulgami podatkowymi. Brytyjczycy po zdobyciu jednego złota w Atlancie postanowili przekierować lwią część zysków z National Lottery do rządowej agencji, która postawiła na wybitnych naukowców oraz zagraniczny know-how i na nowo zbudowała tamtejszy sport. Niemcy zaś na zimowe igrzyska do Pjongczangu wysłali 60... żołnierzy Bundeswehry.

Polskiemu sportowi nowe otwarcie dał Witold Bańka, który inteligentnie odkręcił kurek z kasą. Zarówno u podstaw piramidy (projekty "Skaut", "Szkolny Klub Sportowy", "Klub" czy Narodowa Baza Talentów), jak i u jej szczytu. Dziś kilkudziesięciu czołowych polskich sportowców ma komfort życia oraz treningów dzięki kontraktom ze spółkami skarbu państwa bądź etatowi w wojsku, a dwie i pół setki aspirujących dostaje rocznie 40 tys. złotych w ramach "Team 100".

Mocna kadra królowej

Dziś Biało-Czerwoni mają w kieszeni 77 kwalifikacji na IO w Tokio. Przedstawiciele polskiej misji olimpijskiej liczą, że liczba ta dobije do 250 - podobnie, jak miało to miejsce cztery lata temu.

I tak 26 lekkoatletów i dwie sztafety wypełniły minima na igrzyska olimpijskie już w poprzednim sezonie. W tej dyscyplinie szanse wyjazdu do Tokio są trzy: odpowiedni wynik (termin w maratonie i chodzie na 50 km upływa 31 maja, w pozostałych konkurencjach: 29 czerwca), wysokie miejsce w rankingu olimpijskim lub nominacja do sztafety (mistrz i wicemistrz Polski, najlepszy czas sezonu i dwóch zawodników wybranych przez trenera kadry).

Decyzję o powołaniach podejmuje Zarząd Polskiego Komitetu Olimpijskiego na wniosek Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. Liczba Biało-Czerwonych uprawnionych do rywalizacji w królowej sportu na pewno wzrośnie. Gdyby ranking olimpijski zamykał się dziś, do Tokio pojechałoby ponad pół setki polskich lekkoatletów.

W wielu dyscyplinach zawodnicy nie zdobywają kwalifikacji imiennych, tylko walczą o miejsca dla kraju. Tak jest w kajakarstwie, kolarstwie (ranking UCI dla szosowców, na podstawie którego przydzielono miejsca na igrzyska, został już zamknięty), zapasach, wioślarstwie czy strzelectwie. Pływacy jak na razie zdobyli kwalifikacje dla sztafet. O minima wymagane do tych indywidualnych powalczą wiosną w zawodach wskazanych przez Polski Związek Pływacki.

W czerwcu o igrzyska zagrają koszykarze Mike'a Taylora. Wcześniej - szansa jest i w marcu, i w kwietniu - o wyjazd do Tokio powalczą brązowi medaliści mistrzostw świata w koszykówce 3x3. Na razie jedyną polską drużyną, która występ w Tokio ma pewny, są siatkarze. Pozostali przedstawiciele sportów zespołowych na udział w igrzyskach nie mają już szans.

Kadra Polski na IO w Tokio

Potęga siatki i lekkoatletyczna siła

Analitycy Gracenote wróżą Polakom w Tokio 17 medali, według Olympic Medal Predictions zdobędziemy ich 25. Metody badawcze wspomnianych grup są dyskusyjne, bo oparte przede wszystkim na wynikach mistrzostw świata w danej dyscyplinie. To metoda naukowo uczciwa, ale w rzeczywistości kulawa, bo na przykład typowani do złota Dorota Banaszczyk (karate) czy Szymon Sajnok (kolarski wielobój) kwalifikacji na igrzyska wcale jeszcze nie mają.

Siłą polskiej kadry powinni być lekkoatleci. Kibice po złoto spojrzą pod niebo, śledząc lot młota (Paweł Fajdek, Anita Włodarczyk, Wojciech Nowicki), choć już igrzyska w Rio pokazały, że czegoś takiego jak pewny medal w sporcie nie ma. MŚ w Dosze na podium kończyli Joanna Fiodorow, Piotr Lisek, Marcin Lewandowski oraz sztafeta 4x400 metrów kobiet, a ambicje mają też kulomioci czy Adam Kszczot. - Będziemy się cieszyć z trzech medali, a cztery uznamy za wynik rewelacyjny - mówi nam wiceprezes PZLA Tomasz Majewski.

Polskie szpadzistki wygrały PŚ. Igrzyska bardzo blisko -->

Potęgą jest reprezentacja siatkarzy, mistrzostwo świata i wicemistrzostwo Europy zgarnęła w ubiegłym roku męska czwórka bez sternika. Poranne zmagania na tokijskim akwenie będzie trzeba śledzić ze zdwojoną uwagą. Na podium wielkich imprez regularnie staje kobieca czwórka podwójna, na ostatnich MŚ krążki wyłowiły z wody jeszcze dwie inne osady, a kajakarka Marta Walczykiewicz to już medalistka seryjna.

Kandydaci do walki o medale

Kandydatów do walki o podium jest w polskiej reprezentacji kilkudziesięciu. Powyższe zestawienie to oczywiście zabawa, rysowanie palcem po wodzie i ledwie wskazówka, na kim warto w Tokio zawiesić oko. Stara sportowa prawda mówi, że z szans medalowych wykorzystuje się co trzecią, czwartą. Były minister sportu Witold Bańka kilka razy powtarzał, że liczy w Tokio na 15 medali. I to będzie naprawdę porządny sukces.