Artsem Karalek: Za pierwsze pieniądze rodzicom wybudowałem dom [WYWIAD]
W ciągu dwóch lat w Kielcach Artsem Karalek wdarł się do światowej czołówki na swojej pozycji. - Nauczyłem się dopiero połowy tego, co mogę – mówi obrotowy. Białorusin nie ucieka także od trudnych tematów. – W moim kraju chcę tylko prawdy.
Maciej Szarek, WP SportoweFakty: Ostatni wyszedł pan z siłowni. To norma?
Artsem Karalek, obrotowy Łomża Vive Kielce: Lubię tak pracować! Teraz mamy dużo meczów, ale i tak zawszę chcę znaleźć czas, żeby pójść na siłownię. Jeśli tego nie zrobię, od razu czuję się słabszy i mniej pewny siebie. Do tego jestem kołowym, więc muszę być silniejszy niż reszta. Treningi muszą być jednak z głową, dlatego konsultuje je z trenerem przygotowania fizycznego. Nie można też przesadzić. Bardzo poważnie podchodzę do piłki ręcznej. Jedni mówią, że to praca, inni, że hobby. Dla mnie to życie. Nie umiem robić ani nic więcej, ani nic lepiej niż grać w piłkę ręczną. Dlatego chcę wykorzystać to do maksimum i zrobić, ile się da.
Pytam, bo myślałem, że tak odreagowuje pan czwartkową porażkę z Mieszkowem Brześć (Łomża Vive Kielce przegrała 30:35 - przyp. red.).
Pierwszy raz graliśmy dwa mecze Ligi Mistrzów w dwa dni. To było trudne zwłaszcza psychologicznie, nie byliśmy do końca przygotowani, zabrakło emocji i koncentracji, które zwykle generujemy w sobie kilka dni przed meczem. Tutaj wszystko poszło na spotkanie z FC Porto. Nikt z nas nie pokazał w Brześciu swojego poziomu, a rywale zagrali bardzo dobrze i w obronie, i w ataku. Porażka uświadomiła nam jednak, że musimy być jeszcze lepiej przygotowani do każdego meczu, bo zdarzą się jeszcze takie tygodnie z dwoma grami w Champions League pod rząd. To była dobra lekcja, tak do tego podchodzę.
ZOBACZ WIDEO: #dziejesiewsporcie: można oglądać w nieskończoność. Piękny gol Roberta Lewandowskiego na treningu
A to wszystko zaraz po mistrzostwach świata, na których grał pan średnio po 50 minut na mecz. To nie za dużo na wasze organizmy? Po mundialu znowu odezwała się frakcja szczypiornistów mówiąca o przeciążeniach.
Nic nie możemy zmienić w tym temacie. Mieliśmy w grudniu taki okres, że nie graliśmy w ogóle, mecze zostały przeniesione, więc teraz trzeba je nadrabiać. To nasza praca, dostosowujemy się do decyzji EHF-u, związków czy klubów. Ja się w ogóle cieszę, że gramy. Bo jak w marcu rok temu rozgrywki zatrzymano i sezon się skończył, to mówiliśmy, że moglibyśmy grać codziennie, byle grać. Tak nam tego brakowało, zmęczenie w ogóle się nie liczyło. Teraz mecze mamy w zasadzie codziennie i narzekamy na zmęczenie. Takie życie. Oczywiście, dla naszego zdrowia to nie jest dobre, ryzyko kontuzji jest duże, męczące są zwłaszcza podróże, ale ja kocham grać, więc nie mam z tym problemu.
A z decyzją EHF-u o zmianie systemu rozgrywek w trakcie sezonu? Walczyliście o dwa pierwsze miejsca w grupie, by bezpośrednio awansować do ćwierćfinału. Czołowe lokaty już tego nie zagwarantują, bo wszyscy zagrają w fazie TOP16.
Takie mamy czasy. Jak było rok temu? Skład Final Four wybrano na podstawie wyników z grupy, odwołano fazę play-off. Mogli to inaczej rozwiązać, ale trzeba było podjąć jakąś decyzję. Podobnie jest teraz, bo co mieliby zrobić z nierozegranymi spotkaniami w grupie? Jasne, zabraknie nam trochę tego, o co graliśmy, czyli bezpośredniego awansu, ale bycie pierwszymi w grupie to wciąż prestiż i lepsze rozstawienie przed kolejną rundą. Wciąż chcemy wygrać tę fazę i mamy na to szanse.
Mimo wpadki w Brześciu, nadal trzeba powiedzieć, że w tym sezonie Łomża Vive Kielce wygląda naprawdę dobrze. Sami czujecie, że jesteście silni?
Czujemy, że jesteśmy mocni. Walczymy o pierwsze miejsce w grupie, to już coś mówi. Nawet jeśli inni mają problemy, to nie są nasze problemy, skupiamy się na sobie. Gramy w Lidze Mistrzów, żeby ją wygrać. Jeśli jako sportowiec podchodzisz do tego inaczej, przegrywasz już na starcie. Żeby tylko nic nam nie przeszkodziło – ani kontuzje, ani wirus. W Polsce sytuacja jest stabilna, ale na przykład we Francji zamknięto granice, więc zobaczymy jak będą reagować kolejne kraje. Jeśli tylko wszystko uda się rozegrać zgodnie z planem, mamy naprawdę duże ambicje.
W niedzielę mecz z Azotami Puławy. Sytuacja w tabeli PGNiG Superligi wygląda dla was bardzo dobrze.
Jedziemy do Puław może nie na finał, ale na jeden z ważniejszych meczów w sezonie. Jeżeli wygramy, będziemy mieć trochę spokoju w lidze. Trzeba będzie nadal wygrywać swoje i zdobędziemy tytuł. Ale będą jeszcze trudne momenty, na przykład po meczach w Paryżu i w Szegedzie zagramy jeszcze na wyjeździe w Szczecinie. Łatwo można stracić punkty po takiej serii. Będzie jeszcze rewanż z Wisłą. Trzeba się jeszcze postarać.
Z tego sezonu ligowego pamiętam zabawną historię z pana udziałem. To było spotkanie z Energą Kalisz. Zrobił się brzydki mecz, wszedł pan na ostatnie minuty, żeby "podostrzyć". Wchodząc z ławki, jeszcze przed pierwszą akcją, rzucił pan do rywali na zaś: "przepraszam!".
(śmiech) Prawda! Piłka ręczna to ostry i momentami brutalny sport, co nie oznacza, że chcemy zrobić przeciwnikowi krzywdę. Chodzi o to, by nie dać im rzucić bramki i żeby się ciebie bali. Wygrywa ten, kto będzie silniejszy w głowie. Są tacy gracze, że nie chcesz od nich dostać.
Na przykład?
Ja takich nie mam! To mnie się mają bać!
Piłka ręczna to oczywiście taktyka, przygotowanie, ale jak dla mnie najbardziej liczy się charakter. Jeśli nie masz odpowiedniego charakteru, to nie będziesz grał dobrze w piłkę ręczną. A tego nie da się wytrenować. Jeśli nie lubisz kiedy cię biją, to będziesz miał bardzo ciężko. Jeśli taka gra, że raz dostaniesz ty, ale za chwilę oddasz przeciwnikowi, ci pasuje, to się dogadamy. Musisz być wojownikiem. To nie piłka nożna, mamy tyle momentów, gdy sędzia czegoś nie widzi, że jeśli na chwilę pokażesz, że jesteś słaby, rywale od razu to wykorzystają.
Wszyscy podkreślają pana profesjonalizm. Usłyszałem również, że piłka ręczna pozwoliła zmienić nie tylko pana życie, ale także całej rodziny.
Nie jestem z bogatej rodziny, zawsze mieszkałem poza miastem, nie mieliśmy luksusów. Wszyscy pracowali, a i tak nie było nas stać na wszystko. W naszym domu nie było wody, prysznica, gdy przychodziła zima, trzeba było zbierać drewno na opał, prawdziwa wieś. Mimo wszystko, rodzice robili, co mogli, żebyśmy mieli, co chcemy, nie zabraniali nam wielu rzeczy. Gdyby nie oni, dziś by mnie tu nie było. Dlatego gdy tylko wyjechałem do Francji, zacząłem zarabiać większe pieniądze, postanowiłem wybudować rodzicom nowy dom na Białorusi. Gdy tata miał problemy zdrowotne i chciał potem wrócić do pracy, nie zgodziłem się. Realia na Białorusi są jakie są, jego pensja wynosiła 150 dolarów. Dziś mam na szczęście takie możliwości, że wolę pomóc rodzicom, by już nie musieli tego robić.
W sierpniu przedłużył pan kontrakt w Kielcach do 2025 roku, mimo ówczesnej niepewnej sytuacji finansowej klubu i wielu ofert. Nie wahał się pan?
Miałem kontrakt jeszcze na półtora roku. Przez cały czas były oferty i zapytania z innych klubów, ale zawsze byłem otwarty i szczery z prezesem Servaasem i mówiłem mu o nich. Latem nie było jeszcze Łomży, my zaczęliśmy już rozmowy o nowym kontrakcie, dlatego zdecydowaliśmy się poczekać do rozwiązania sprawy ze sponsorem, ale powiedzieliśmy sobie, że chcemy dalej współpracować. W trakcie media podały, że podpisałem umowę z Barceloną, ale to była plotka. Kielce były moim pierwszym wyborem, więc gdy tylko sprawa z Łomżą się wyjaśniła, w 36 godzin dogadaliśmy z prezesem mój nowy kontrakt. Mam tutaj wszystko, czego mi potrzeba.
Gdyby dziesięć osób zapytać czy wolą mieszkać w Kielcach czy w Barcelonie, pewnie jedenaście wybrałoby drugą opcję.
Ale nie ja! (śmiech) To prawda, że już trzy razy miałem od nich propozycje. Raz, kiedy grałem w Saint-Raphael, potem po roku gry w Kielcach i teraz latem ponownie. Mówiłem już w wywiadach, że chcę zostać w Kielcach, chcę być ważnym zawodnikiem w zespole. Ktoś powie, że boję się nowego wyzwania, dlaczego nie wybrałem najlepszego klubu na świecie, ale ja jestem w najlepszym klubie. Widzę, kto tu gra, jak gra i myślę, że możemy wygrać wszystko. Lubię Polskę, lubię Kielce, dobrze mi tu.
Barcelona nigdy nie była dla mnie czymś magicznym. Kiedy pytali mnie, jaki jest mój ulubiony klub, mówiłem, że Rhein-Neckar Loewen pod wpływem Bjarte Myrhola. To, że Kielce są bliżej Białorusi, także nie ma większego znaczenia, bo i tak w kraju jestem raz na trzy miesiące na zgrupowaniu reprezentacji, na więcej nie ma czasu.
Na koniec pierwszej części wspomnieliśmy o Białorusi. Nie da się przejść obojętnie obok sytuacji politycznej w pana kraju. Możemy o tym porozmawiać?
Tak. Zawsze sądziłem, że sport i politykę trzeba rozdzielać. Ale jeśli jestem sportowcem, jestem z Białorusi, u mnie w kraju jest tak trudna sytuacja, to ja mówię nie jako sportowiec, ale jako człowiek, który ma tam swoją rodzinę, przyjaciół, pochodzi stamtąd. I jestem tym bardzo zainteresowany. Chcę pokazać, że to nie jest tak, że jestem w Polsce i już mnie to nie obchodzi. Bardzo dużo o tym myślę.
Przypomni nam pan, o co chodzi?
O wybory prezydenckie z 2020 roku. Zgłosiło się do nich wielu silnych kandydatów opozycyjnych. Już miesiąc później na każdego z nich władza z prezydentem Alaksandrem Łukaszenką na czele szukała jakichś haków. Najgroźniejszy z kandydatów był prezesem banku przez 20 lat, ale od razu po ogłoszeniu kandydatury wyciągnięto mu historie z przeszłości i dziś jest w więzieniu (Wiktar Babaryka - przyp. red.). Aresztowano także kolejnego kandydata, więc jego żona, Swiatłana Cichanouska, zgłosiła się w jego miejsce w ostatniej chwili, by pokazać niesprawiedliwość tych wyborów. I bardzo dużo ludzi na nią zagłosowało. W noc liczenia głosów ludzie zbierali się pod lokalami wyborczymi, by zobaczyć listy i wyniki ze swoich okręgów. Ale nikt im tego nie pokazał, mimo, że mieli pełne prawo o to prosić. A potem okazało się, że prezydent Łukaszenka miał 80% poparcia! Ci, co głosowali na Cichanouską, składali karty wyborcze w umówiony sposób i są zdjęcia, że w urnach niemal wszystkie głosy były właśnie na nią. Ja nie mówię, że Łukaszenka miał 3%, jak czasem się podaje. Mógł mieć 20%, 30%, mógł nawet wygrać. Ale nie miał 80%, jak oficjalnie ogłoszono! Ludzie byli tym zszokowani i wyszli na ulice, by protestować. Zauważyli, że władza zrobi wszystko, by utrzymać się na stołku i myśli tylko o sobie. Sprzeciwiamy się sfałszowaniu wyborów.
Teraz jest zima, wiec nie jest możliwe strajkować tyle, co wcześniej. Prezydent Łukaszenka i jego otoczenie robią też wszystko, żeby ten temat wyciszyć. Jeśli brałeś udział w protestach, idziesz do więzienia, rząd chce zastraszyć społeczeństwo, chce pokazać, że jeśli się to powtórzy, ludzie będą mieć kłopoty. Robią, co mogą, żeby zamknąć wszystkim usta, a my chcemy tylko pokazać swoje prawa.
“My”, więc nie ukrywa pan swojego zdania i poparcia dla protestujących.
Ja jestem za prawdą. Jeśli wygrałeś, udowodnij to i rządź, jeśli przegrałeś, bądź mężczyzną i to przyznaj. Zastanawiamy się co dalej, jeśli będzie nowy prezydent. Może będzie lepiej, może gorzej, ale będzie tak, jak chcą ludzie. A rządzący kreują się teraz na bohaterów, którzy uratowali kraj. Tylko przed kim? Przed swoimi obywatelami?
Rząd mówi, że sytuacja na Białorusi to wina Ameryki, Europy, Polski. Że wszyscy chcą nam zaszkodzić, zmienić Białoruś. Gdy tylko rozpoczęły się protesty, wyłączono w kraju internet. Prezydent mówił, że to Polska nam to zrobiła. A to oni sami odcięli swoich ludzi, żeby trudniej się było komunikować i pokazać światu, co się u nas dzieje. Ja sam przez kilka dni nie mogłem zadzwonić do rodziny.
Co najbardziej pana boli?
Codziennie przez dwa miesiące czytałem kolejne szokujące informacje, nie mogę wybrać jednej. Wszystko narastało z dnia na dzień. Pamiętam tekst o tym, jak w fabryce zatrudniającej dwa tysiące osób tylko pięć przyznało, że głosowało na Łukaszenkę. Jeśli masz flagę na balkonie, mandat. Brałeś udział w proteście, więzienie. Ostatnio czytałem, że zatrzymali dziewczynę, bo miała czerwone spodnie i białą kurtkę, czyli kolory dawnej flagi Białorusi, która stała się symbolem opozycji. Na karetkach domalowano zielone pasy, byle nie była biało-czerwona, jak w każdym innym kraju. Absurd.
Szokiem jest dla nas także agresywność policji. Gdy oglądałem zdjęcia z protestów na Bałkanach, wszędzie były powybijane szyby, palone samochody, obraz jak na wojnie. A u nas przez pół roku nie wybito ani jednej szyby. To w pełni pokojowy protest, na który policja reaguje przemocą.
Sportowcy coraz częściej używają swojej popularności, by nagłaśniać ważne dla nich sprawy. Najlepszym przykładem Lewis Hamilton i jego poparcie dla ruchu "Black lives matter". Białoruski sportowy światek mocno się podzielił. Bardzo skrytykowano Wiktorię Azarenkę (obecnie nr 13 damskiego tenisa - przyp. red.), chyba najpopularniejszego sportowca w pana kraju, że zachowała neutralność.
Jesteśmy normalnymi ludźmi, tyle że dzięki naszej pracy śledzi nas dużo osób i możemy pokazać ważne dla nas rzeczy. To prawda, podzieliliśmy się. Funkcjonują nawet dwie listy: z poparciem dla protestujących i dla prezydenta. Ja nie jestem na żadnej z nich, bo nie zgadzam się z niektórymi postulatami tych pierwszych, a nie jestem też za Łukaszenką. Białoruski sportowiec, który nic nie powiedział o polityce, przez część społeczeństwa już nie jest nasz. Z tym też się nie zgadzam. Jeśli ktoś chce mówić, to powie. Ja chcę, ale jeśli ktoś nie czuje takiej potrzeby, rozumiem. Jeśli ktoś wspiera Łukaszenkę, rozumiem. To właśnie demokracja i tego przecież chcemy.
Ale jak nic nie mówisz, to nie mów do końca. Są niektórzy, co na początku twierdzili, że nic nie będą mówić, są neutralni. A dwa miesiące później widzę, że podpisali listę za prezydentem i poszli na spotkanie z nim. U nas się mówi: nie zmienia się butów w trakcie spaceru.
Nie było pomysłów, żeby jako reprezentacja Białorusi zbojkotować styczniowe MŚ w Egipcie i w ten sposób pokazać swój sprzeciw?
Było dużo takich głosów, ale to byłaby dla mnie głupota. Bo ja nie gram dla prezydenta, tylko dla kraju, dla mojej rodziny, moich przyjaciół i znajomych. Przez sześć lat poświęciłem dla niej dużo zdrowia, więc ani przez chwilę tego nie rozważałem.
Dobrze, to wróćmy do piłki ręcznej. Na wspomnianych mistrzostwach nie poszło wam najlepiej. Siedemnaste miejsce ocenia pan wprost – porażka.
Jechaliśmy po ćwierćfinał i mieliśmy go w swoich rękach. W każdym meczu głupio traciliśmy punkty. Począwszy od pierwszego spotkania i remisu z Rosją, które powinniśmy wygrać. Potem mieliśmy +6 w trakcie pierwszej połowy ze Słowenią i nie wiem, jak przegraliśmy ten mecz, podobnie nie pokonaliśmy Szwecji, mając +8 w pewnym momencie. Po tym wszystkim do meczu z Egiptem podeszliśmy już rozbici, nie było szans na walkę.
Po mistrzostwach rozmawiałem z moim przyjacielem z kadry, Wadimem Gajduczenko. Mówiliśmy sobie, że mamy takie pokolenie, z zawodnikami w topowych klubach w silnych ligach, a marnujemy swój czas. Już teraz możemy grać na o wiele wyższym poziomie, możemy wygrywać znacznie więcej, bić się o medale. Niby robimy krok do przodu, rok temu byliśmy na 9. miejscu na mistrzostwach Europy, ale teraz znów 17. miejsce. Mamy wszystko, by osiągnąć sukcesy, tylko brakuje głowy.
Wokół samych mistrzostw też było sporo kontrowersji. Organizatorów krytykował Sander Sagosen, pan śmiał się tylko z monotonnego jedzenia i że brakowało hamburgerów. Jak było pod tym względem?
Dwa miesiące przed mistrzostwami rozmawiałem z trenerem Dujshebaevem i mówiłem, że nie ma szans, żeby ten turniej się odbył. On ciągle powtarzał, że “spokojnie, będziecie grać”. Więc dla mnie największą niespodzianką było samo to, że mistrzostwa doszły do skutku. Zagrały 32 zespoły, to dużo. Nie mogło obejść się bez nieporozumień np. z testami na koronawirusa czy godzinami treningów. Ale to nie były duże sprawy, więc ogólnie myślę, że było bardzo dobrze. Co do jedzenia, chodziło o to, że niemal codziennie było to samo. Na normalnym turnieju możesz wyjść na miasto i zjeść coś sam, tutaj nie było takiej opcji.
Mówiliśmy o tym, że swoją przyszłość wiąże pan z Kielcami. Co pana zatrzymało?
Talant mówił, że chce, żebym został, że będę kluczowym zawodnikiem, a to ważne dla gracza, że twój trener w ciebie wierzy. Wiem, że on chce budować tutaj zespół ze mną w roli jednego z liderów. Trener Dujshebaev to jeden z głównych powodów, zawsze to mówiłem. Niesamowite, jak pomógł mi się tutaj rozwinąć. A myślę, że nauczyłem się dopiero od niego jedynie połowę tego, co mogę. Jego piłka ręczna działa, staję się lepszym zawodnikiem. Po co mam coś zmieniać, skoro tu mogę mieć taki progres, jak z nikim innym?
Powiedział pan kiedyś, że ma w sobie żółtą krew. Aż tak zdążył się pan zżyć z Kielcami?
Tak. Mam jeszcze cztery lata kontraktu, kiedy go wypełnię, będę miał 29 lat, czyli wejdę w najlepszy wiek dla szczypiornisty. Będę grał tu już siedem lat. Wtedy jest się już doświadczonym, ogranym, ale jeszcze nie starym. W Kielcach wszystko jest dla mnie super, ale żeby zostać legendą klubu, musiałbym zdobyć jeszcze ze dwa takie (Artsem wskazuje na puchar Ligi Mistrzów, który stoi obok - przyp. aut.). Zawodnicy mówią, że zwycięstwo w Lidze Mistrzów to ich marzenie. Dla mnie to cel, do którego idę krok po kroku.
Obserwuj autora na Twitterze i czytaj jego pozostałe teksty!
Czytaj także:
Bertus Servaas: Mamy zespół, który znów może wygrać Ligę Mistrzów [WYWIAD]