Jakub Rzeźniczak, czyli Kuba je, je, je

Piłka Nożna 14 Października 2017, 08:06

PAP/EPA / FACUNDO ARRIZABALAGA / Na zdjęciu: Jakub Rzeźniczak i Willian

Tomasz Lipiński

• Karabach Agdam. Z miasta duchów, którego nie ma

Drobne na bilet

Akurat w środę 27 września nawiało deszczowe chmury oraz chłodny front i w takich dość niemiłych okolicznościach przyrody w Baku odbyło się następne wielkie wydarzenie sportowe. Po igrzyskach europejskich, Grand Prix Formuły 1, mistrzostwach Europy w siatkówce kobiet przyszła pora na Ligę Mistrzów, a za dwa lata przyjdzie na finał Ligi Europy.

Azerbejdżan pękał z dumy i chwalił się, że już kilkanaście dni przed przyjazdem pierwszego z wielkich grupy C rozeszły się wszystkie bilety. Ponad 67 tysięcy ludzi miało co do krzesełka wypełnić Stadion Olimpijski. Bo to na nim z trzech dostępnych władze Karabachu Agdam, choć raczej nie w porozumieniu, ale na rozkaz głowy państwa Ilhama Alijewa zdecydowały pokazać się światu.

Gwoli ścisłości, gra na niewielkim obiekcie znajdującym się w nieefektownej klubowej bazie, gdzie od czasu do czasu pięciokrotny mistrz zalicza ligowe mecze, w ogóle nie wchodziła w rachubę. Co innego obiekt imienia Tofika Bachramowa, na którym przebijał się skutecznie przez wszystkie trzy fazy eliminacyjne. Tam czuł się najlepiej.

Jednak występy na stadionie dwa razy pojemniejszym musiały zrobić większy medialny hałas. Nie chodziło zatem o komfort piłkarzy ani też o zyski. Tym drugim specjalnie nie przejmują się w klubie. Czego nie zarobią na biletach, dołoży właściciel potężnego koncernu spożywczego Azersun i zarazem główny sponsor lub prezydent państwa podlewanego ropą. Wizerunek Stadionu Olimpijskiego znacznie lepiej wpisywał się w europejskie standardy.

Jeszcze dekadę temu być może rzuciłby na kolana każdego piłkarskiego turystę z Polski, ale kto był w Gdańsku lub Wrocławiu, ten mógł nabrać podejrzeń o plagiat. Chodziło i o bryłę, i okolicę: odludzie, otoczone ciągiem dróg dojazdowych. Co innego kontrole – wyjątkowo drobiazgowe. Podwójne, a nawet potrójne zasieki złożone z policji, wojska, bramek i skanerów jak na lotnisku. W ogóle i poza stadionem wrażenie graniczące z pewnością podpowiadało, że za mundurem Azerowie sznurem, kochają się w nim wszyscy.

W państwie jednoosobowego prawa, w którym czego jak czego, ale chleba i igrzysk obywatelom brakować nie może, nikt nie zamierzał ich szantażować rangą meczu oraz klasą rywala i windować cen do nie wiadomo, jakich rozmiarów. Kto miał drobne w kieszeni, ten miał też bilet. Trzy manaty stanowią wartość sześciu złotych, zarówno tam jak i w Polsce to mniej więcej równowartość półtora litra benzyny. Z tym że u nas na takiej ilości benzyny dojedzie się co najwyżej na trzecią ligę, u nich na Ligę Mistrzów.

Czego nie zrobiły ceny, najwyraźniej zrobiła pogoda, która zredukowała publikę o dobrych 20 tysięcy. A i ci, choć spiker, wyraźnie wzorując się na Daniele Bellinim z Napoli, nadwerężał struny głosowe i podkręcał decybele, stanowili dość trudną i oporną materię. Najzwyczajniej trybuny nie postraszyły gości, nie poniosły też gospodarzy.

Niezłomny tercet

A w tym wszystkim tkwił Jakub Rzeźniczak. Szkoda, że nie w centrum i nie dane mu było rozegrać siódmego z rzędu meczu w Lidze Mistrzów. Rozczarowany był, zaskoczony wcale nie. – Przychodziłem do klubu, w którym wiedziałem, jaka panuje hierarchia, nikt tego przede mną nie ukrywał. Wiem też kim tu jest Raszad Sadygow. Z pewnymi sprawami muszę się więc pogodzić – mówił po meczu.

Sytuacja byłego legionisty wygląda więc tak, że jest drugim prawym obrońcą – na tej pozycji wystąpił w meczu ligowym z Sumqait, na który pofatygowało się góra 500 fanów i na co dzień częściej przy takiej frekwencji odbywa się ligowa młócka. W tej samej kolejności ubiega się o grę po przeciwnej flance i pod nieobecność kontuzjowanego Ansiego Agollego biegał po niej na Stamford Bridge. A wśród stoperów nosi numer 3.

Nie po to, wspomniani Ansi i Sadygow oraz Maksim Medwiediew przebyli cały szlak bojowy, zdobyli szarże generalskie, żeby przed najważniejszą bitwą wysłać ich do rezerwy lub na emeryturę. Gdzie jak gdzie, ale w Azerbejdżanie szacunek do starego wojska i rangi obowiązuje. Weźmy skład Karabachu z III rundy eliminacyjnej Ligi Europy z 2010 roku, w której los skojarzył go z Wisłą Kraków. A już wtedy przed atakami prowadzonymi pod przywództwem Macieja Żurawskiego skutecznie obronił się wymieniony tercet. Trzy lata później ci sami plus Gara Garajew i Badavi Husejnow wybili Europę z głowy Piastowi Gliwice.

Karabach ciągle wspinał się. Zgarnął cztery kolejne tytuły, którym towarzyszyły trzy awanse do fazy grupowej Ligi Europy, aż w końcu wstąpił do piłkarskiego raju.
W międzyczasie Baku piękniało, nowocześniało i bogaciło się, a klub z Agdamu urósł do rangi symbolu. Stał się pomnikiem krzywd wyrządzonych przez wojnę z Armenią o Górny Karabach, w wyniku której miasto zostało zrównane z ziemią, tysiące ludzi zabito, a blisko milion przepędzono. Uchodźców i futbolistów przygarnęła stolica. To ciągle niezabliźniona i krwawiąca rana w Azerbejdżanie, którą chcą epatować przed obcymi, czego wyrazem był także program meczowy. Wszystko w nim było po azersku, nawet przekręcone na Kuba Jezniczak nazwisko Polaka, na włoski i angielski przetłumaczono tylko kontekst historyczno-polityczny, w który uwikłany został klub. Barcelońskie hasło: to więcej niż klub w przypadku Karabachu nabiera jeszcze innego znaczenia.

Po sąsiedzku

Za wszystkimi sukcesami stoi Gurban Gurbanow. Jako piłkarz i najlepszy w historii reprezentacji Azerbejdżanu napastnik (14 goli w 65 meczach) zbierał na europejskiej arenie głównie cięgi. Jak w marcu 2005 roku w Warszawie, kiedy po meczu Polska – Azerbejdżan musiał zawieźć do Baku ciężki jak diabli worek z ośmioma golami.

Niedługo później poszedł w trenerkę, w której powoli, ale systematycznie odkuwał się za wcześniejsze niemal same porażki. Jego pozycja w klubie jest niepodważalna, nikt mu nie podskoczy. Sprawia wrażenie człowieka z kamienia, z którego jednak kopenhaski awans umiał wycisnąć łzy. Prowadzi drużynę twardą ręką, godzinami lub dniami trzyma piłkarzy pod kluczem w bazie położonej pod miastem. Podejmuje najważniejsze decyzje, do których na przykład należy dzielenie premiami. Jeśli opuści klub, to dla reprezentacji, którą teraz z całkiem niezłym efektem dowodzi Chorwat Robert Prosinecki. Przecież trzeciego miejsca w grupie przed Czechami i Norwegią dwie kolejki przed zakończeniem eliminacji raczej nikt się nie spodziewał, ani od niego nie wymagał.

Gurbanow ceni Rzeźniczaka: za uniwersalność, doświadczenie i profesjonalizm. Nie uważa go za gorszego od kogokolwiek. Życzyłby sobie więcej takich cudzoziemców, których w sumie jest czternastu, w zespole. Sprawia wrażenie szczerego, na kurtuazję nie musi się silić. On już nic nie musi. Kiedyś stadiony będą nosiły jego nazwisko, kiedyś postawią mu pomnik, jak Bachramowowi – sędziemu liniowemu z finału mistrzostw świata w 1966 roku. Kiedyś i to już niedługo na stanowisku trenera Karabachu zastąpi go Sadygow, któremu nie podskoczy Jezniczak.

Nasz obrońca przyznaje, że to był ryzykowny ruch, ale do odważnych świat należy. W Legii mogło być dla niego tylko gorzej. Nie zastanawiał się długo. Kontrakt podpisał nieznacznie niższy niż w Legii, ale z premiami za awans do Ligi Mistrzów wyszedł już na duży plus. Na minus na razie zapisały się kontuzje. A to zderzył się z bramkarzem, a to złamał nos, a to wreszcie palec dłoni. Zamieszkał w sercu miasta, w efektownym wieżowcu, z którego zjeżdża się wprost do galerii handlowej z najdroższymi sklepami w mieście, przy bulwarze przylegającym do Morza Kaspijskiego. Za sąsiadów z bloku ma znajomych z naszej ekstraklasy: Daniego Quintanę i Wilde’a – Donalda Guerriera.

Hiszpan rozpoczął już trzeci sezon w Karabachu, wprowadził się tytułem króla strzelców, w poprzednim prześladowały go kontuzje i teraz jest na etapie odbudowywania dawnej pozycji. Kibice za nim tęsknią, czego dali wyraz głośnymi brawami na jego wejście w meczu z Romą. Nadal najchętniej porozumiewa się po angielsku, choć zapoznana w Białymstoku żona Polka pracuje nad jego polszczyzną. Natomiast Haitańczykowi nikt i nic nie są w stanie popsuć dobrego nastroju, on jest najlepszy i basta, a kto uważa inaczej, tym gorzej dla niego. W sumie mają się świetnie.

Liga azerska nie stawia wysokich wymagań. Poprzedni sezon mistrz zakończył z dziesięciopunktową przewagą i czterema porażkami w 28 meczach. Ten zaczął od pięciu zwycięstw. Sztuką nie będzie więc kolejny tytuł, ale żeby w Lidze Mistrzów nie zaliczyć kompletu porażek. – Będzie lepiej. W poprzednim sezonie z Legią po dwóch kolejkach mieliśmy zero punktów i 0-8 w golach, a na koniec obyło się bez kompromitacji. Teraz już mamy gola i tworzymy dalszą historię – mówi Cezary Baryka XXI wieku.