Żużel. Vademecum kibica. Najważniejsze kwestie regulaminowe przed startem ligi

Na drugi weekend kwietnia zaplanowano w Polsce start rozgrywek we dwóch najwyższych klasach rozgrywkowych (Krajowa Liga Żużlowa ruszyła 30 marca). Postanowiliśmy zatem przygotować w jednym miejscu najważniejsze zagadnienia regulaminowe.

Stanisław Wrona 12 Kwietnia 2024, 09:59

WP SportoweFakty / Michał Chęć / Na zdjęciu: Bartosz Zmarzlik w kasku czerwonym

Żużel. Odszedł ze swojego macierzystego klubu. Teraz przyciąga kibiców w inne miejsce

Niemal w każdym sezonie, w obowiązujących przepisach pojawiają się zmiany i nowości. Niekiedy regulaminy są ujednolicone we wszystkich ligach, czasami bywa jednak inaczej, przez co normalny kibic może pogubić się, gdy jeden przepis stosowany jest w PGE Ekstralidze, a nie obowiązuje np. w niższych klasach rozgrywkowych. Poniżej przedstawiamy najważniejsze zagadnienia w obowiązujących regulacjach.

Zawodnik do lat 24

Ten przepis wprowadzono przed czterema laty i miał on na celu danie szansy zawodnikom, kończącym wiek młodzieżowca, którzy niekoniecznie znaleźliby miejsce w którymś z klubów. W latach 2020-2021 w każdej klasie rozgrywkowej w składzie meczowym musiał znaleźć się zatem jeden żużlowiec, spełniający to kryterium. Znaczenia nie miało tu z kolei, czy zawodnik ten był Polakiem, czy obcokrajowcem. Zgłoszenie do meczu zawodnika, który w danym roku kalendarzowym kończył najwyżej 24 lata, obowiązywało we wspomnianych sezonach w PGE Ekstralidze, 1. Lidze i 2. Lidze Żużlowej.

Przed rokiem 2022 postanowiono wycofać się z tego przepisu w rozgrywkach o Drużynowe Mistrzostwo 2. Ligi, co wiązało się ściśle z rozpoczęciem rozgrywek U-24 Ekstraligi, która przejęła sporo nazwisk, mogących znaleźć się w składach drugoligowych. Przed poprzednim sezonem postanowiono jednak przywrócić ten przepis również dla ośrodków drugoligowych i w 2024 roku podobnie będzie on obowiązywał na każdym szczeblu rozgrywkowym. W tym miejscu należy podkreślić, że jeśli zawodnik do lat 24 jest Polakiem, to wówczas w składzie seniorskim musi znaleźć się jeszcze tylko jedno miejsce dla krajowego żużlowca (w pierwszych dwóch latach obowiązywania przepisu w składzie musiało być jeszcze dwóch Polaków).

Rezerwa taktyczna za zawodnika do lat 24

Inaczej można stosować rezerwy taktyczne za wspomnianych żużlowców w PGE Ekstralidze i Metalkas 2. Ekstralidze, a inaczej w Krajowej Lidze Żużlowej. W regulaminie dotyczącym trzeciej klasy rozgrywkowej w Polsce uznano, że przepis ten powinien dawać szansę częstszych startów tym, którzy są w podanym progu wiekowym. Nadal zastosowanie ma zatem tzw. "parasol ochronny" i zawodnik do lat 24 może być w czasie meczu tylko raz zmieniony z rezerwy taktycznej przez startujących pod pozycjami seniorskimi 1-5/9-13.

ZOBACZ WIDEO: Brutalna opinia o finale Złotego Kasku. Co się stało w Opolu?

W dwóch najwyższych szczeblach rozgrywkowych jest jednak inaczej. Zawodnik, który nie ukończył więcej niż 24 lata może być zmieniany dowolną ilość razy, dopuszczoną regulaminem. Tym samym w praktyce sztaby mają obowiązek wystawiania takich zawodników, a na torze nie muszą się oni pojawiać w ogóle, w przypadku bycia zastąpionym z rezerwy zwykłej przez juniora (w dowolnym momencie) lub taktycznej przez liderów zespołu (gdy drużyna przegrywa różnicą minimum sześciu punktów).

Marko Lewiszyn w Krajowej Lidze Żużlowej startuje w Unii Tarnów na pozycji zawodnika do lat 24

Zawodnik rezerwowy do lat 24

Przepis o zawodniku rezerwowym obowiązuje w PGE Ekstralidze od sezonu 2019. Obecnie pozwala on klubom awizować zawodnika rezerwowego, który w danym roku kalendarzowym nie ukończył więcej niż 24 lata i może on zastępować tych, którzy startują pod numerami 1-5/9-13 w każdej chwili. Jest to zmiana w stosunku do lat ubiegłych, w którym taką funkcję mogli pełnić tylko ci, którzy ukończyli maksymalnie 23 lata.

Jeśli pod numerem 8 lub 16 wystawiony jest polski junior, to dodatkowo może on po jednym razie zastąpić swoich młodzieżowych kolegów z podstawowego składu oraz jeden raz startować za któregoś z nich z rezerwy taktycznej. W rozpoczynającym się sezonie przepis o zawodniku rezerwowym w tej samej formie będzie obowiązywał we wszystkich trzech klasach rozgrywkowych, a zatem na torach PGE Ekstraligi, Metalkas 2. Ekstraligi oraz Krajowej Ligi Żużlowej.

Jeśli zawodnikiem do lat 24 pod numerem 8 lub 16 jest obcokrajowiec, to może on zastępować pozostałych ze swojej drużyny, jako rezerwa zwykła, taktyczna lub przy tzw. "zastępstwie zawodnika". Wprowadzono jednak zastrzeżenie, że krajowego zawodnika do lat 24 może on zmienić tylko i wyłącznie w sytuacji, jeśli w składzie danej drużyny pod numerami 1-5 / 9-13 zgłoszono minimum trzech Polaków. Taki rezerwowy może natomiast w dowolnej chwili zmienić zawodnika do lat 24, który jest obcokrajowcem.

Brak możliwości korzystania z "gości"

Przepis ten wzbudził wiele kontrowersji w PGE Ekstralidze w 2020 roku, kiedy to wszyscy musieli zmagać się ze skutkami pandemii COVID-19. Wówczas można było zakontraktować dwóch "gości" do drużyny, w czasie meczu jednak korzystać tylko z jednego. Wprawdzie w założeniach regulacja ta miała przeciwdziałać nieobecnościom chorych zawodników, jednak przez lukę w regulaminie można było korzystać z niej również, gdy w drużynie nie było przypadku zachorowania.

Możliwość korzystania z usług "gości" zredukowano w sezonach 2021-2022 i wówczas można było stosować ten przepis już tylko w przypadku, gdy w zespole pauzować musiał zawodnik zakażony koronawirusem. Przed poprzednimi rozgrywkami nie wprowadzono jednak regulaminu sanitarnego, a co za tym idzie wariant z "gościem" nie miał zastosowania, podobnie będzie wyglądała w roku bieżącym. To samo tyczy się rozgrywek na niższych szczeblach, a w Krajowej Lidze Żużlowej ponownie nie można kontraktować "gości" młodzieżowców, co na trzecim poziomie rozgrywek (w 2. Lidze) było dopuszczalne przez kilka sezonów do 2022 roku.

We wszystkich ligach na pozycjach młodzieżowców (numery 6-7 i 14-15) mogą startować tylko Polacy. Na zdj. Mikołaj Czapla

Polscy zawodnicy młodzieżowi we wszystkich ligach

Po utworzeniu U24 Ekstraligi na dwa sezony postanowiono dopuścić możliwość startów juniorów spoza Polski w 2. Lidze Żużlowej, pod numerami 6-7 i 14-15. Przed kolejnymi rozgrywkami uległo to zmianie i zespoły nie mogą wystawiać już jednego młodzieżowca zza granicy, również w najniższej klasie. W Krajowej Lidze Żużlowej juniorami mogą być zatem tylko Polacy, którzy nie ukończyli więcej niż 21 lat w tym roku kalendarzowym.

Możliwość korzystania z zastępstwa zawodnika

W rozpoczynającym się sezonie we wszystkich klasach rozgrywkowych przepis ten dotyczy zawodników z dwoma najlepszymi średnimi dla rundy zasadniczej oraz trzema dla rundy finałowej. Oczywiście w tym wypadku z zastępstwa można korzystać tylko, gdy ktoś przedstawi zwolnienie na co najmniej 15 dni, a dodatkowo zastępowani nie mogą być ci, którzy zostali zgłoszeni pod numerami 6-8 lub 14-16.

Dodatkowo z popularnej "ZZ-ki" w dwóch najwyższych klasach rozgrywkowych można korzystać, gdy wystąpi kolizja z imprezami FIM lub SEC oraz meczami innej ligi wymienionej w kontrakcie zawodnika (jeżeli są one rozgrywane w dniu różnym od przypisanego w systemie slotów na rozgrywanie Ekstraligi i DM I Ligi). Wówczas można zastępować zawodnika, który miał jedną z pięciu pierwszych średnich w zespole w poprzednim sezonie. Jeśli chodzi natomiast o Krajową Ligę Żużlową, tyczy się to trzech najwyższych średnich (tylko w przypadku imprez międzynarodowych i ligi narodowej danego zawodnika).

Co w przypadku taśmy juniora zastępującego?

Mowa tu o sytuacji, która nie występuje zbyt często, a którą jasno określa regulamin. Mianowicie w przypadku, gdy jednego zawodnika zastąpił młodzieżowiec i dotknął on taśmy, może go zmienić drugi z juniorów. Tak samo zresztą jest w sytuacji, w której zawodnicy z numerami 6-7 lub 14-15 dotkną taśmy w swoich nominalnych biegach.

Analogicznie w turniejach indywidualnych, w których są zgłoszeni rezerwowi, gdy pierwszy z nich pojawi się w jakimś biegu i dotknie taśmy lub będzie wykluczony za przekroczenie limitu dwóch minut, zastępuje go kolejny. Sytuacja może się powtarzać do momentu, w którym skończą się zawodnicy rezerwowi, którzy mogliby zmienić swojego poprzednika.

W przypadku przerwania biegu z powodu nierównego startu, sędzia włączy zegar odmierzający inny czas. Na zdj. Paweł Słupski

Kiedy dwie minuty na wyjazd do biegu, a kiedy mniej?

Po zapaleniu zielonego światła w parku maszyn, sędzia podaje sygnał ostrzegawczy dwóch minut. W tym czasie zawodnicy mają obowiązek ustawić się na właściwym polu startowym i być gotowym do biegu. Od sezonu 2024 wprowadzono jednak pewną nowość. Jeżeli zdaniem sędziego zawodnik, który utrudnia prawidłowe przeprowadzenie startu osiąga z tego tytułu przewagę na starcie nad innymi bieg jest przerwany, a winny otrzymuje ostrzeżenie.

Po takim zdarzeniu czas na ustawienie się na polu startowym wynosi od tego sezonu jedną minutę. To samo tyczy się sytuacji, w której ktoś otrzymuje drugie ostrzeżenie i jest wykluczony z wyścigu. Przepis ten nie obowiązuje wtedy, gdy jeden z zawodników dotyka taśmy i zmienia go inny, nawet jeśli któryś z pozostałych zostanie ukarany przez sędziego ostrzeżeniem. Przepis ten będzie stosowany we wszystkich klasach rozgrywkowych w Polsce, również w zawodach indywidualnych i pozostałych wydarzeniach.

Zmiana w zestawach meczowych

Po próbie toru, sędzia zawodów losuje jeden z zestawów torów, według którego rozegrane zostaną zawody w biegach 1-13. Po zakończeniu 13. wyścigu drużyna, która przegrywa lub w przypadku remisu drużyna gości wybiera zestaw torów, który obowiązywać będzie w biegach nominowanych (14. i 15.). Jest to wyraźna zmiana w stosunku do poprzednich sezonów, w których raz wylosowany zestaw startowy obowiązywał przez całe spotkanie. Regulacja ta ma zastosowanie we wszystkich klasach rozgrywkowych w Polsce.

Czytaj także:
Za kilka dni zadebiutuje w nowej roli. "Nie zawsze szło tak, jakbym tego oczekiwał"
Dlaczego Stal wzięła Hancocka? "Wcześniej nie było jasnych reguł"

Oglądaj TAURON SEC tylko w TVP Sport