Parada wspomnień, czyli bułgarski żużel kiedyś i dziś. Prolog.

Archiwum prywatne / Na zdjęciu: Podium w Szumen. Zdarvko Jordanov i Rumuni - Mircea Agrisan i Marian Cojocaru
Archiwum prywatne / Na zdjęciu: Podium w Szumen. Zdarvko Jordanov i Rumuni - Mircea Agrisan i Marian Cojocaru

Siedem czynnych torów. Kilkunastu niezłych zawodników. Duże imprezy z rundami kontynentalnymi włącznie. Żywiołowa widownia przekraczająca 30.000 ludzi. Żużlowa Bułgaria lat osiemdziesiątych. Zdziwieni? To zapraszam na smutną podróż po zgliszczach...

Siedziałem w Braila z podstarzałymi legendami rumuńskiego dirt tracka. W cieniu rozpadającego się stadionu miejskiego, niegdyś świadka wielkich żużlowych imprez, popijaliśmy lokalnego lagera i gadaliśmy o starych dobrych czasach. A w zasadzie gadali oni, ja starałem się nie przeszkadzać.

To jest fascynujące - wystarczy zadać jedno proste pytanie i obserwować jak twoi rozmówcy wsiadają do wehikułu czasu i lądują znów w przestrzeni, gdzie byli piękni, młodzi, ambitni i podbijali świat. Zmieniają im się oczy, podnoszą ton, gestykulują. Trochę jak dzieci, którym dasz zabawkę, ale nie zdradzisz jej przeznaczenia. Odkrywają na nowo.

Z Rumunami jest jeszcze fajniej, bo ich temperament nie pozwala uzgodnić jednej, wspólnej wersji zdarzeń. Zawsze mają różne zdania. I zawsze każdy ma w kieszeni komórkę, a w niej numer do przyjaciela, który potwierdzi jego wersję zdarzeń. Więc siedziałem zafascynowany tym spektaklem i co chwila podrzucałem kolejne pytanie, patrząc jak chłopaki wygrzebują zapomniane detale z przeszłości. Przerywałem tylko, kiedy nieświadomie przechodzili na język rumuński, zupełnie tego nie kontrolując.

ZOBACZ WIDEO Powstanie nowy program o żużlu Canal+. Szef redakcji odkrywa karty

I nagle, niespodziewanie, któryś z nich rzucił hasło: Bułgaria. "Szukasz oldschoolowego żużla u nas i w sumie masz racje, bo go mamy. A w Bułgarii kiedyś byłeś? Tam to się działo! Teraz nie ma już nic, zupełnie nic, a był sztos!"

Bułgaria... Wtedy dla mnie plamka na mapie. Albo raczej wrzód na du*ie. Ile razy jechałem w świat, za każdym razem ona leżała nie po tej stronie mapy co trzeba. Jak już umówiłem się na wywiad z Milenem Manevem, to albo on nagle jechał w przeciwną stronę na jakieś swoje zawody (jedne z pięciu w sezonie), albo mi psuł się samochód gdzieś w masywie Pirinu.

- Ha, widać, że nie był! - zakrzyknął z dumą Mircea Agrisan, widząc moją durną minę. Pytasz o zawody w Rumunii w latach '80, a wiesz co oni tam mieli?
- No co mieli? Eliminacje mieli, Puchar Przyjaźni mieli... Nic więcej niż wy. Chyba...
- Tygodniówkę mieli! - krzyknął triumfalnie Mircea, a reszta kompanów pokiwała twierdząco głowami, patrząc na mnie z politowaniem.
- Znaczy, że co...?
- Takie zawody, w kwietniu. Nie jak w Pucharze Przyjaźni, że w weekend. Cały tydzień ścigania - próbował wziąć mnie w obronę Nicu Lazarica.
- Zaczynałeś w Sofii, potem było Szumen, Targowiszte, Wielkie Tyrnowo i... I jeszcze...
- Łowecz! - wtrącił Aurelian Oanes.
- Jaka, ku*wa, Łowecz - tam już wtedy nie było żużla, ja tam nie jeździłem!
- Był, razem tam byliśmy!
- Nie!
- Czekaj, to może Plewen?
- Tak, Plewen!
- I jeszcze coś było!
- Płowdiw, panowie, Płowdiw!
- Dokładnie. W Płowdiw były trzy tory. Trzy tory! Kto dzisiaj o tym pamięta?!

Hasło Płowdiw to słowo klucz. Płowdiw jednoczy moich rumuńskich przyjaciół - stukają się kuflami. Nie wiem który z nich to krzyknął, ale pod tym szyldem zawierają rozejm. Teraz wszystkie oczy są zwrócone na mnie.

- Polak, a ty byłeś kiedyś w Płowdiw?
- Nie. Nigdy...

Ale te trzy tory nie będą mi odtąd dawać spokoju. Rok później odsłucham tę rozmowę jeszcze raz. I kupię bilet do Burgas. Zapomniany ląd. Siedem zapomnianych lokalizacji. Tylko, żadnej nie ma na google maps w... Płowdiw.

Co zostało po świetności bułgarskiego żużla? Jakiej wyobraźni trzeba, żeby przenieść się do czasów, gdy na trybunach zasiadały tam tłumy? I czy w ogóle są jeszcze jakieś trybuny?

Zapraszam na bułgarską tygodniówkę - subiektywną włóczęgę nie tylko po żużlowych rewirach. Od poniedziałku pojedziemy na wszystkie zamarłe bułgarskie stadiony, codziennie na inny. O ile wciąż istnieją.

Wiktor Balzarek

Zobacz także:
- Sportowiec sowiecki nie startował, dopiero jak nie miał obu nóg 
- Klasyczny żużel jest nudny!
O tym, że będzie żużlowcem zadecydował tato. Urodził się sześć miesięcy później

Komentarze (5)
avatar
speed01
27.03.2023
Zgłoś do moderacji
0
0
Odpowiedz
CENZURA 
avatar
dawidZG
26.03.2023
Zgłoś do moderacji
0
0
Odpowiedz
Jeszcze w Niemczech zuzel ma się relatywnie dobrze. 
avatar
dawidZG
26.03.2023
Zgłoś do moderacji
0
0
Odpowiedz
Marzy mi się coraz więcej zawodników z róznych krajów gdzie cięzko o speedway. Poza dominacja Polski to mamy tylko Australię, Wielka Brytanię, kraje skandynawii, Czechy, Rosję, trochę Ukrainy i Czytaj całość
avatar
dawidZG
26.03.2023
Zgłoś do moderacji
1
0
Odpowiedz
Masakra, teraz to na zuzlowej mapie niemal egzotyczny kraj. Ciekawe czy kiedyś speedway się tam odrodzi i nie tylko tam. Trzeba to popularyzować, może jakaś runda GP...? Dzięki za kolejną cieka Czytaj całość
avatar
BlueBull
26.03.2023
Zgłoś do moderacji
3
0
Odpowiedz
W końcu jakiś ciekawy kontent na tym portalu, a nie tylko smutne, nudne wywiady i wyważone wypowiedzi o tym samym przygotowane przez klubowych pijarowcow 

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (873 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (402 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.