Stefan Smołka. Czwórkami do Nieba szli herosi minionych dni (felieton)

Stefan Smołka 15 Sierpnia 2019, 18:45

Stefan Kwoczała przyjechał do Rybnika na finał IMP w tym samym roku bynajmniej nie w roli faworyta, wszak w klubie rybnickim brylowały asy nie lada, Stanisław Tkocz, broniący wówczas tytułu najlepszego żużlowca z roku poprzedniego 1958 i absolutny lider górniczego klubu Joachim Maj, który w lidze gromadził komplet za kompletem. A jednak Stefan Kwoczała przyćmił rybnickie gwiazdy, gromiąc je bezlitośnie na ich własnym podwórku (w pierwszej piątce było dwóch częstochowian - Stefan Kwoczała i Stanisław Rurarz oraz trzech rzeszowian - Jan Malinowski, Florian Kapała i Stefan Kępa - co ciekawe reprezentujących wówczas drugoligowy klub Stali).

Karierę Kwoczały przerwał ciężki wypadek 13 maja 1961 roku na Złotym Kasku w podkrakowskiej Nowej Hucie, gdzie częstochowski as starł się z innym krajowym mistrzem Edwardem Kupczyńskim. Częstochowianin był wtedy na wyraźnej fali wznoszącej. Wiązano z nim ogromne nadzieje, że po owocnym rocznym stażu w Anglii oraz zaskakująco dobrym występie podczas finału indywidualnego czempionatu światowego na Wembley (1960), gdzie zajął siódme miejsce, niechybnie zawojuje żużlowy świat. Bozia chciała inaczej. Z urazem głowy nigdy już nie powrócił na tor. Jako trener, owszem, zaistniał, a co więcej wyprowadził swój ukochany Włókniarz na ligowy tron w 1996 roku. Zmarł 7 lipca 2019 roku.

Tak oto mamy czwórkę znanych żużlowców na linii życiowej mety: Joachim Maj, Zdzisław Waliński, Stefan Kwoczała, Kazimierz Bentke. Niezapomniane nazwiska. Nieraz stali obok siebie na linii startu, raz będąc na wozie, raz pod wozem. Ten tegoroczny wyścig ku wieczności znów wygrał Maj, znany z nokautujących startów. W tym towarzystwie, jak się okazało, znów był pierwszy… Jak prawie zawsze, znów był pierwszy na mecie - mecie żywota ziemskiego.

Rybnicki as wygrywał prawie zawsze, ale słowo "prawie" robi różnicę - nigdy bowiem Maj nie został mistrzem Polski indywidualnie. To był jego życiowy koszmar. Z Majem skądinąd wygrywali nieliczni, tylko ci najwięksi wojownicy epoki lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych minionego wieku. Najbardziej naszego Joachima bolały porażki ze swoimi, jak z małym wychowankiem Andrzejem Wyglendą w 1964, twardym Stanisławem Tkoczem w 1965 i drugim uczniem, eleganckim Antonim Woryną w 1966 roku. Stefan Kwoczała zdruzgotał Maja w dziesiątym wyścigu dnia, podczas finału IMP w Rybniku, w roku 1959. To był porywający pojedynek dwóch wielkich mistrzów, choć Maj wcześniej w pierwszym swym wyścigu był wykluczony i szans na złoto raczej już nie miał.

Przeczytaj także: Powroty do przeszłości: Jak rodziła się polska żużlowa chwała

Częstochowa w ogóle wtedy święciła tryumfy, zwyciężyła w niezwykle wyrównanej krajowej konkurencji. Majowy Rybnik nabierał nowego rozpędu. Z kolei Leszno, Warszawa i Ostrów Wielkopolski w trakcie karier Kazimierza Bentke i Zdzisława Walińskiego przeżywały wzloty i upadki, z akcentem na te drugie. A dziś? Warszawy żużlowo nie ma wcale, gdy chodzi o ligę, Rybnik i Ostrów mało (jak dotąd) skutecznie próbują wzbić się ku dawnym wyżynom, tylko Leszno wciąż króluje - dzieli i rządzi.

Stefan Smołka

KUP BILET NA 2024 ORLEN FIM Speedway Grand Prix of Poland - Warsaw -->>